ورزش ابعاد گوناگونی دارد اما ورزش قهرمانی را میتوان به دو بخش ورزشکار و تماشاچی تقسیم کرد. اگر باور داشته باشیم که ورزشکار از پیروزی و کسب مقام قهرمانی لذت میبرد، باید ایمان داشته باشیم که تماشاچیان بیش از ورزشکاران به نتیجه یک مسابقه ورزشی اهمیت میدهند. برای اثبات این ادعا باید یادآور شویم که تاکنون هیچ ورزشکاری به دلیل باخت در یک مسابقه دچار عارضه قلبی یا مغزی نشده و جان خود را از دست نداده است، این در حالی است که بارها شاهد بودهایم تماشاچیان در ورزشگاهها به دلیل باخت تیمشان جان به جان آفرین تسلیم کردهاند. البته در مواردی شاهد جان باختن بازیکنان نیز بودهایم، اما این جان باختن به دلیل فشار زیاد و تبعات ناشی از تلاش بیش از اندازه بوده است.
بنا بر این دست اندرکاران ورزش باید برای تماشاچی اهمیت ویژهای قایل باشند. باید بدانیم که تیمهای ورزشی به واسطه حامیانی که دارند، اهمیت پیدا میکنند. البته تماشاچی در همه ورزشها وجود دارد، اما هیچکدام به اندازه ورزش فوتبال مورد استقبال مردم نیست. ورزشگاههایی که توان پذیرفتن 100 هزار تماشاچی را دارند، در برخی از مسابقات نه تنها تمامی بلیطهای صندلیهایشان را فروخته اند، بلکه عدهای از دیوار ورزشگاه به داخل آمده و برخی در نقاط خطرناک ورزشگاهها مانند دکلهای برق مستقر شدهاند و برای تماشای فوتبال تیم محبوبشان، از جان مایه گذاشتهاند. اما تمامی این پیش زمینهها به دلیل اتفاقی است که در بازی تراکتورسازی تبریز با نفت واقع شد. تیم تراکتورسازی منتظر نتیجه تیمهای سپاهان و سایپا بود تا در مورد نحوه بازیاش تصمیم بگیرد. کافی بود تا آن طرف نتیجه مساوی را کسب کند تا تساوی بازی تراکتور با نفت به قهرمانی این تیم محبوب آذربایجان منجر شود.
تمامی تماشاچیانی که به ورزشگاه یادگار امام تبریز آمده بودند، به انتظار سوت پایان داور بودند تا جشن قهرمانی تیم محبوبشان را جشن بگیرند و جشن هم گرفتند، اما گویا اطلاعاتی که به این تیم داده شده بود، درست نبود و آنهایی که اطلاعات غلط به تیم آذری دادند، گویا میخواستند انگیزه را از این تیم بگیرند. با نگاهی به گذشته تراکتورسازی، میبینیم که این تیم توان جبران عقب ماندگی و تبدیل باخت به تساوی و پیروزی را حتی در مدت زمان کوتاهی داشته است و آنهایی که اطلاعات غلط به ورزشگاه یادگار امام دادند، از این توانایی تراکتورسازی آگاه بودند.
نکته دیگر اینکه مدتهاست فوتبال ایران از دو قطبی بودن فاصله گرفته است. دیگر تیمهای پرسپولیس و استقلال رده اول و دوم جدول را بین خودشان تقسیم نمیکنند و با حضور تیمهای بزرگ شهرستانی مانند تراکتورسازی، با ردههای اول تا چهارم جدول خداحافظی کرده اند. نکته دیگر اینکه دو تیم محبوب تهرانی دیگر نمیتوانند ادعا کنند که بیشترین تماشاچی را دارند. اگر به ورزشگاه یادگار امام تبریز نگاه کنیم، میبینیم که مردم آذربایجان از تمامیشهرهای استانهای آذری برای تشویق تیم محبوبشان به ورزشگاه میآیند و البته این اتفاق در دیگر شهرها نیز رخ میدهد.
بنا بر این قدرت گرفتن تیمهای بزرگ شهرستانی مانند تراکتورسازی، به ذائقه حامیان تیمهای دیگر خوش نمیآید و گویا نمیخواهند که این تیمهای محبوب جایگاه خودشان را در فوتبال کشور به دست آورند.
نمیخواهیم دادن اطلاعات غلط به مسوولان باشگاه تراکتورسازی را سیاسی کاری بنامیم و بنا نداریم افرادی را به بهانههای گوناگون متهم کنیم که این رفتار از دایره انصاف به دور است. اما کمترین کاری که باید اتفاق بیفتد، این است که در فضایی سالم و به دور از زد و بندهایی که متخلفان عرصه فوتبال را به کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامیکشیده است، اتفاقات ورزشگاه یادگار امام در دادگاهی واقعی بررسی و با متخلفان برخورد لازم صورت بگیرد.
نکتهای که این آقایان باید بدانند، این است که حامیان تراکتورسازی تبریز با این رفتارها دست از حمایت تیم محبوبشان بر نخواهند داشت زیرا اعتقاد دارند که اگر انگیزه پیروزی از بازیکنان تراکتورسازی تبریز گرفته نمیشد، امروز تیم صدر جدول لیگ برتر، تنها تراکتورسازی تبریز بود.
دکتر محمدعلی مددی
*نماینده میانه در مجلس شورای اسلامی
(روزنامه مردمسالاری پنجشنبه 31 اردیبهشت 94)