برای بهتر روشن شدن پاسخ، توجه به نکات ذیل لازم است: الف) اسلام، دین رحمت و تأمین کننده نیازهای مادی و معنوی جامعه بشری است، احکام قوانین اسلام براساس مصالح مهم انسان و جامعه انسانی وضع و تدوین شده است که در پرتو عمل به دستورهای روح بخش ان انسان و جامعه به رشد و بالندگی می رسد و بشر از ارزش و جایگاه واقعی خود بهرمند می گردد و به سعادت ابدی می رسد. بنابراین اگر فردی از جامعه به ارضای غریزه جنسی از راه حرام، با وجود راه حلال، رو آورد و مرتکب جنایتی مثل زنا محصنه گردد، در حقیقت کرامت انسانی و ارزش بشری خویش را زیر پا نهاده و به موازات آن، کرامت هم نوعان خود را نیز پایمال نموده است. لذا شارع حکیم و اسلام به عنوان کامل ترین دین الهی، برای حفظ کرامت انسانی و جامعه انسانی، مقرراتی وضع نموده است که در صورت آسیب رسیدن به آن، با شرایط ویژه ای در مورد خاص،اجرا می گردد. سنگسار یکی از آن قوانین و دستورهای مسلّم الهی است که برای حفظ کرامت انسانی جامعه در مورد خاص اجرا می شود. ب) دستور و قوانین دین اسلام_مثل سنگسار_ برای حفظ و احیای کرامت انسانی است که این مسئله با توجه به نکات ذیل روشن می گردد:
1. اسلام برای ارضاع و اشباع نیروی غریزه ی جنسی انسان ها، راه های مشروع و آسانی را تعیین نموده و پیروان خود را به ازدواج در آغاز جوانی مأمور ساخته است. قرآن می فرماید:{و انکحوا الایامی منکم و الصالحین من عبادکم و إمائکم ان یکونوا فقراء یغنیهم الله من فضله و الله واسع علیم} ؛ مردان و زنان بی همسر خود را همسر دهید، همچنان غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را؛اگر فقیر و تنگ دست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بی نیاز می سازد،خداوند گشایش دهنده و آگاه است. پیامبر اکرم(ص) نیز می فرمایند:« نکاح سنت من است، پس هر کس از سنت من روی برگرداند از من نیست.»
2. اسلام مقرراتی بر امر زناشوئی وضع کرده و حکومت اسلامی را مکلف نموده است تا در صورت عدم توانایی مالی جوان مسلمان، از بیت المال به او مساعدت شود و دستور داده است که محیط اجتماع از موجبات و عوامل شهوت انگیز پیراسته گردد .
3. اسلام در اجرای حد و کیفر گناه،هیچ گاه شتاب روا نداشته است. اجرای حد را به موقعی موکول نموده که بی اعتنایی به نظام های اجتماعی و سقوط در منجلاب فساد و شهوات به جایی برسد که شخص بدون هیچ گونه ملاحظه، به عمل منافی عفت مبادرت ورزد و مانند چهارپایان به عمل زشت زنا بپردازد و چهار نفر عادل از روی قطع و یقین و با صراحت تمام، گواهی دهند که صدور آن عمل را آشکار از او مشاهده نموده اند. بنابراین اصل وجود مجازات سنگین تا حدی موضوعیت دارد اگرچه اجرای آن مشروط به شرایطی باشد که شاید در هر قرن یکبار هم محقق نشود. حکم رجم که شرط اثبات آن با شهادت چهار شاهد عادل است از همین قبیل می باشد. از این رو هدف اصلی از حکم رجم جنبه بازدارندگی آن است.
4. احترام خون انسانها و حرمت قتل نفس از مسائلی است که همه ی شرایع آسمانی و قوانین بشری بدان معترفند، ولی اسلام اهمیت بیشتری به این مسئله داده است تا آنجا که قتل انسان را همانند کشتن همه ی انسانها شمرده است:{... من قتل نفساَ بغیر نفس او فساد فی الارض فکأنما قتل الناس جمیعا} ؛ هر کس انسانی را بدون ارتکاب قتل یا فساد در روی زمین، بکشد چنان است که گویی همه انسان ها را کشته است. البته احترام خون انسان ها در اسلام مخصوص مسلمانان نیست، بلکه غیر مسلمانی که با مسلمان سر جنگ ندارند و با آنها زندگی مسالمت آمیز دارند، جان، مال و ناموسشان محفوظ است و تجاوز به آنها از نظر اسلام حرام و ممنوع می باشد . از منظر اسلام نه تنها قتل نفس بلکه کمترین آزار یک انسان، مجازات دارد. ولی مواردی پیش می آید که احترام خون، برداشته می شود و این در مورد کسانی است که مرتکب قتل یا گناهی همانند آن شده اند. بر اساس روایات اسلامی ریختن خون هیچ مسلمانی که شهادت به وحدانیت خدا و نبوت پیامبر اسلام(ص) می دهد حلال نیست، مگر سه گروه:قاتل،زانی محصن و کسی که دین خود را رها کند و از جماعت مسلمانان بیرون رود . تکلیف قاتل روشن است و در قصاص او حیات جامعه و تأمین حیات نفوس است. زانی محصن از منظر علما قتلش در برابر یکی از زشت ترین گناهان است که با خون برابری می کند . با توجه به نکات بیان شده، یکی از راه هایی که حفظ سعادت و کرامت انسانی را تأمین می کند، اجرای قوانین الهی _ مثل سنگسار_ است.
مورد اجرای حکم سنگسار
سنگسار که یکی از دستور های مسلّم اسلام است در دو مورد ذیل نسبت به متخلفان با شرایط خاص اجرا می گردد: الف) زنای مرد محصن محصن به مردی گفته می شود که دارای همسر دائمی است و صبح و عصر با اوست، بگونه ای که هیچ مانعی برای آمیزش حلال با او وجود ندارد. ب) زنای زن محصنه با مرد بالغ محصنه به زنی گفته می شود که دارای شوهر دائمی است و شوهر در حالی که زن عاقل بوده با او جماع کرده است و امکان جماع با شوهر را نیز داشته است . اسلام برای حفظ آبرو و حیثیت انسان، چنانکه بیان شد از شتاب در اجرای حد در حق زنا کاران خود داری نموده و راه های ثابت شدن عمل زنا را دشوار دانسته است تا حتی المقدور کسی به چنین گناهی متهم نشود. اینکه شرایط اثبات زنا و اجرای حد ذکر می شود:
1. برای اثبات وقوع زنا و لزوم اجرای حد، باید چهار مرد عادل یا سه مرد و دو زن عادل یا دو مرد و چهار زن عادل بر مشاهده آن گواهی دهند و هر گاه شهود، دو مرد و چهار زن باشند، هر چند زانی و زانیه متأهل باشد سنگسار نمی شوند و به زدن تازیانه اکتفا می گردد. البته افزایش تعداد شهود به چهار نفر به قدری سنگین است که فقط افرادی بی باک ممکن است مجرم شناخته شوند و بدیهی است که چنین اشخاصی باید به اشدّ مجازات گرفتار شوند تا عبرت برای دیگران گردند و محیط جامعه از آلودگی این گناه زشت پاک گردد. البته برای شهادت شهود، شرایط سخت و دقیقی تعیین شده است که اثبات جرم را سخت می کند.
2. باید مکان وقوع زنا در شهادت شهود یک جا باشد.
3. باید زمان وقوع زنا در شهادت شهود یکسان باشد.
4. باید شهادت شهود در یک مجلس انجام شود.
5. هرگاه چهار نفر عادل از چهار نفر عادل دیگر حکایت کنند کافی نیست.
6. هرگاه چهار نفر عادل به وقوع زنا با زنی شهادت دهند، لکن آن زن را نشناسند، گواهی ایشان پذیرفته نیست، زیرا ممکن است آن زن همسر آن مرد باشد.
7. هر گاه سه نفر از آن چهار نفر، متحداَ گواهی دهند و شاهد چهارم از ادای شهادت خودداری کند یا بیان او با بیان آن سه نفر مخالفتی داشته باشد، متهم از حد، معاف می گردد و آن سه نفر به حدّ قذف محکوم می شوند.
8. هر گاه شخص زانی تا سه نوبت به عمل خود اعتراف کند، حد درباره او اجرا نمی شود و حتماَ باید در چهار نوبت اعتراف کند.
9. هر گاه شخص زانی در یک مجلس چهار بار اعتراف کند، حد درباره او اجرا نمی شود و حتماَ این چهار نوبت باید در چهار مجلس واقع شود.
10. مرد متاهل هر گاه پس از چهار نوبت اعتراف،انکار کند حد رجم بر او اجرا نمی شود و کیفرش تخفیف می یابد . با توجه به این شرایط سخت که اسلام برای اثبات زنا بیان کرده، اگر ثابت گردد که شخصی مرتکب عمل زنای محصنه شده است پیداست که چنین شخص، چنان افسار گسیخته است که خطرش هر لحظه جامعه انسانی را تهدید می کند. در این صورت اسلام دستور داده است تا چنین شخصی سنگسار شود. البته قبل از اجرای حکم سنگسار، به او دستور داده می شود تا با آب سدر و آب کافور سپس با آب خالص، غسل میت کند. پس از آن مانند میت کفن می شود و قبل از قتل، حنوط می شود و سپس رجم می گردد. بعد از آن بر او نماز خوانده می شود و بدون غسل دادن، در قبرستان مسلمانان دفن می گردد . و هیچ فقیهی حکم سوزاندن جسد چنین افرادی را نداده است . البته شخصی که مقررات حیات بخش اسلام و جامعه اسلامی را زیر پا می گذارد و اصلاح نشدنی است، سنگسار یک امر معقول و پسندیده است و اجرای آن نیز فلسفه ای دارد.
1- نور، آیه 24- 32 .
2- میرزا حسین الطبرسی، مستدرک الوسائل، مقدمات ابواب نکاح، ج14، ص153، حدیث 18.
3- صدر الدین بلاغی، عدالت و فضا در اسلام، ص188.
4- مائده، آیة 50 – 23.
5- آیت الله مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج12، ص106.
6-سید قطب، فی ظلال القرآن، ج5، ص 323.
7- تفسیر نمونه، پیشین.
8- قانون مجازات جمهوری اسلامی ایران، ماده 83.
9- قذف، کنایه از متهم ساختن کسی به عمل زنا یا لواط است و هر گاه قذف با لفظ صریح انجام گیرد حد آن هشتاد تازیانه است. در قذف کننده بلوغ و عقل معتبر است اگر بچه قذف نماید حد نمی خورد (مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج14، ص375، امام خمینی) تحریر الوسیله، الفضل الثالث، فی حد القذف، ج4، ص202
10- التحریر الوسیله، علی اسلامی، ج4، ص182 تا 188 به بعد.
11- تحریر الوسیله، پیشین، ص 195، مسئله6.