تهدید و توهین به ایران توسط خانم انگلیسی؛ سکوت مردانه دولت روحانی

سرویس جهان مشرق - حالا دیگر مقامات انگلیسی همچون دولتمردان آمریکایی مطمئن‌اند که مسئولین دولت یازدهم در مورد اظهارات ضد ایرانی آنان چندان حساسیتی به خرج نمی‌دهد. نمونه‌اش سخنان اخیر خانم ترزا می، نخست‌وزیر انگلیس است که در اختتامیه نشست سران شورای همکاری خلیج‌فارس، ایران را تهدیدی آشکار برای منطقه خلیج‌فارس خواند.

وی در سخنان خود در این نشست که به شکل زنده از شبکه اسکای نیوز پخش شد، گفت: "ما به دنبال شراکت استراتژیک با هم‌پیمانانمان در شورای همکاری خلیج‌فارس هستیم تا با تهدیدات جدی ایران در منطقه رویارویی کنیم."[1]

اظهارات ضد ایرانی دیوید کامرون

پیش‌ازاین نیز نخست‌وزیر سابق انگلیس به فاصله کوتاهی از ملاقات با رئیس‌جمهور روحانی، اتهامات سنگین و خالی از واقعیتی را علیه ایران بیان کرده بود. در شرایطی که رسانه‌های نزدیک به دولت از دیدار روحانی و کامرون به‌عنوان یک «دیدار تاریخی» نام می‌بردند، سخنان نخست‌وزیر انگلیس در مجمع عمومی سازمان ملل و تنها چند ساعت پس از دیدار سران دو کشور، تصویر دیگری را آینده روابط دو کشور ترسیم نمود.

دیوید کامرون نخست‌وزیر انگلیس در سخنان خود ایران را متهم به حمایت از تروریسم کرد و گفت: «صبح امروز من با رئیس‌جمهور روحانی دیدار کردم، ما اختلاف‌نظرهای شدیدی داریم. ایران از گروه‌های تروریستی حمایت می‌کند، برنامه هسته‌ای‌اش، رفتارش با مردمش، همه این‌ها باید تغییر کند».[2]

ورود مجدد شرکت شل به ایران

این اتهام زنی‌ها علیه ایران در شرایطی است که دولت انگلیس سهم خود را از بازار پرسود انرژی برده است. شبکه خبری بلومبرگ در گزارشی با عنوان «بازگشت شل به ایران برای ارزیابی میدان‌های نفت و گاز» در این رابطه آورده است: شرکت ملی نفت ایران و شرکت انگلیسی-هلندی شل برای مطالعه میدان‌های نفتی آزادگان و یادآوران و میدان گازی کیش چهارشنبه، ۱۷ آذرماه 95 تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند. این تفاهم‌نامه همکاری میان سید نورالدین شهنازی زاده، مدیرعامل و رئیس هیئت‌مدیره شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) از طرف شرکت ملی نفت ایران و هانس نایکمپ، معاون شرکت شل و در حضور علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران امضا شد. غلامرضا منوچهری، معاون توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت، نیکلاس هاپتون، سفیر انگلیس در ایران، میشائیل استورجف، معاون سفارت هلند در ایران، معاون و رئیس بخش ایران شرکت شل در آیین امضای این تفاهم‌نامه حضور داشتند.[3]

حجم نفت درجای میدان آزادگان شمالی ۵, ۶ میلیارد بشکه و ضریب برداشت آن هم ۶ درصد و نفت درجای میدان آزادگان جنوبی معادل ۲۵, ۳۴ میلیارد بشکه و نفت قابل برداشت آن حدود ۲ میلیارد بشکه با احتساب ضریب برداشت ۸.۲ درصد برآورد شده است. لازم به یادآوری است که میدان گازی کیش در زیر جزیره کیش، پس از میدان پارس جنوبی، بزرگ‌ترین میدان گازی خلیج‌فارس به شمار می‌رود.[4]    

تعجیل در شروع به کار سفارتخانه انگلیس در تهران

آذرماه سال 1390 مجلس شورای اسلامی ایران در پی اقدامات ضد ایرانی انگلیس در مجامع بین‌المللی تصمیم به کاهش سطح روابط با لندن گرفت اما در تبصره 1 همین قانون تأکید کرد که «در صورت تغییر سیاست‌های خصمانه کشور مزبور وزارت امور خارجه می‌تواند سطح روابط را ارتقاء دهد» (قانون کاهش روابط با انگلیس؛ 7/9/1390).

وزارت امور خارجه دولت یازدهم بدون توجه به این تبصره مهم؛ با تعجیل در بازگشایی سفارت روباه بدون گرفتن تعهد کافی و محکم نسبت به یاوه‌گویی‌های استعمارگران انگلیسی ایران، به‌سرعت مقدمات افزایش سطح روابط سیاسی با انگلیس را فراهم نمودند و در شرایطی که دولت تدبیر و امید برای تصویب برجام تعجیل داشت، ارتقا مناسبات به سطح سفیر را تأیید کردند. ازاین‌رو هاموند وزیر وقت امور خارجه انگلیس شامگاه سه‌شنبه 4 اسفند 1394 در حساب شخصی خود در شبکه اجتماعی توئیتر نوشت: "بخش خدمات ویزا و مهاجرت بریتانیا در ایران بر اساس قولی که شش ماه پیش پس از بازگشایی سفارت داده شد، از امروز (چهارشنبه) آغاز به کار می‌کند".

دکتر ظریف در این رابطه با اظهاراتی توأم با خوش‌بینی به‌طرف انگلیسی، در مورد ملاقات خود با هاموند گفت: "در این دیدار توافق کردیم که تا چند هفتهدیگر دو کشور صدور ویزا را برای شهروندان عادی و گذرنامه‌های عادی شروع کنند. به نظر ما این اقدام، یک حرکت مثبت در جهت تبادل بیشتر بین مردم دو کشور است و امیدواریم که به درک بهتر از یکدیگر کمک کند."[5]

واکنش دیرهنگام نمایندگان مجلس

در شرایطی که سیاستمداران انگلیسی بی‌پرده شمشیرشان را علیه جمهوری اسلامی در منطقه تیز می‌کنند و در اظهارات ملاحظات دیپلماتیک را نیز کنار نهاده‌اند، برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در واکنشی دیرهنگام، تلاش می‌کنند بر رفتار طرف مقابل اثرگذارند. به‌طوری‌که علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتگو با خبرگزاری صداوسیما در واکنش به اظهارات ضد ایرانی نخست‌وزیر انگلیس گفت: انگلیس کاری نکند که مجلس شورای اسلامی بار دیگر سطح روابط را به "کاردار" کاهش دهد.

اظهارات نخست‌وزیر انگلیس در میان کشورهای "پیروِ منطقه" که هیچ‌گونه سنخیتی با واقعیت جمهوری اسلامی ایران ندارند نشان از سیاست تفرقه‌افکنانه انگلیس است. وی تصریح کرد: اظهارات نخست‌وزیر انگلیس هیچ تناسبی با سطح روابط در حد سفیر ندارد. رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تأکید کرد: اگر انگلیس بخواهد این سیاست را در قبال جمهوری اسلامی ایران دنبال کند مجلس یک‌بار دیگر در جهت تنزل سطح رابطه اقدام خواهد کرد.[6]

بی‌تفاوتی سفیر محترم به اظهارات ضد ایرانی انگلیسی‌ها

حمید بعیدی نژاد به‌عنوان سفیر ایران در لندن نیز بدون توجه به اظهارات خصمانه اخیر دولتمردان انگلیسی در کانال تلگرامی خود به تعریف و تمجید از رفتار و منش انگلیسی‌ها پرداخته است. وی درباره جلسه تحویل استوارنامه به ملکه الیزابت و فرهنگ انگلیسی می‌گوید: "امروز در ملاقاتی که با ملکه الیزابت در کاخ باکینگهام صورت گرفت استوارنامه خود را رسماً به ولی تقدیم نمودم. انگلستان کشور سنت‌ها و پروتکل‌ها است و طبیعتاً این دیدار و تحویل استوارنامه نیز دارای پروتکل‌های مخصوصی است..." (کانال تلگرامی حمید بعیدی نژاد)

علی‌رغم تمجید بعیدی نژاد از مسئولین انگلیسی وی هیچ اشاره به نحوه برخورد نامناسب نخست‌وزیر سابق و کنونی این کشور با رئیس‌جمهوری روحانی نمی‌کند. چنانکه دیوید کامرون در ملاقات خود باروحانی در آمریکا، با عدم رعایت عرف دیپلماتیک به شکل بی‌ادبانه‌ای در مقابل رئیس‌جمهور ایران نشسته بود. همچنین ترزا می نیز در اولین دیدار خود با حسن روحانی با پوششی اهانت‌آمیز ظاهرشده بود.

روزه سکوت ظریف

در این میان اما وزیر محترم امور خارجه بی‌توجه به اتفاقات دوجانبه و منطقه‌ای هیچ عکس‌العمل قابل قبولی در مقابل تحرکات ضد ایران مقامات انگلیس نداشته است. در شرایطی که نخست‌وزیر انگلیس در جمع کشورهای عربی به ایران هراسی دامن می‌زند، پاسخی هم‌سطح از سوی دولت یازدهم داده نمی‌شود. تنها گاه و بی گاه سخنگوی وزارت خارجه برجهت خالی نبودن عریضه، صرفاً به محکوم نمودن طرف مقابل اکتفا می‌کند.

به نظر می‌رسد که دولتمردان انگلیسی به تقلید از سیاستمداران آمریکایی، با علم به ویژگی‌های دولت تدبیر و امید در خصوص واکنش‌های سیاسی، بر شدت دشمنی خود با جمهوری اسلامی افزوده‌اند. محافظه‌کاری و تسامح مقامات دولتی به‌ویژه رئیس‌جمهور محترم و وزیر امور خارجه در موضع‌گیری صریح و شفاف در قبال اقدامات طرف‌های غربی بر شدت اظهارات گستاخانه مقامات انگلیسی نیز اضافه کرده است. چنانکه دولت یازدهم این رویه را تصحیح نکند در آینده بسیار نزدیک شاهد مواضع و اقدامات ضد ایرانی بیشتری از سوی طرف‌های غربی به‌ویژه انگلیس و آمریکا خواهیم بود.