ارتباط بين كارهاي خلاف با گرفتاري افراد

مقدمه: بين ارتكاب خطا و كارهاي خلاف با مصايب و گرفتاري هاي يك جوان، رابطه مستقيم وجود دارد. بسياري از بيماري‌ها، گرفتاري ها و مشكلات زندگي آثار و پيامدهاي وضعي گناه و كارهاي خلاف انسان است. امام صادق ـ عليه‌السّلام ـ در اين باره مي‌فرمايد: «هيچ آسيبي به فردي وارد نشود،‌ و دردسر و مرضي پيش نيايد مگر به سبب گناه» و به همين جهت خداوند در قرآن مي‌فرمايد: «آنچه مصيبت و گرفتاري به شما مي‌رسد، براي آن است كه خود بدست آورده‌ايد.»(1) از امام باقر ـ عليه‌السّلام ـ روايت شده كه: «هيچ مصيبت و گرفتاري به فرد وارد نمي‌شود، مگر به سبب گناه.»(2). بنابراين مصيبت و گرفتاري كه براي يك جوان خلافكار پيش مي‌آيد، آثار و ضعي همان كار خلاف و گناه او است. و رابطه ميان مصيبت و گرفتاري انسان با كارهاي خلافي كه انجام داده است، رابطه مستقيم و خطي مي‌باشد، هر اندازه انسان بيشتر مرتكب گناه شود بيشتر به مشكلات و گرفتاري هاي دنيوي و اخروي گرفتار خواهد شد. اميرالمؤمنين علي ـ عليه‌السّلام ـ فرمود: «در صورتي كه مرتكب كار خلاف و كردارهاي زشت مي‌شوي، از پيامد ناگهاني آن ايمن مباش».(3) خداوند در قرآن فرموده است: «كسي كه از ياد خدا غافل شود زندگي سخت و سراسر گرفتاري خواهد داشت»(4) چو بد كردي مباش ايمن زآفات كه واجب شد طبيعت را مكافات غفلت زمينة كارهاي خلاف علاوه بر اين‌كه غفلت از ياد خدا خود گناه و نوعي كار خلاف محسوب مي‌شود زمينة انجام هر كار خلاف و گناه ديگري نيز همين غفلت از ياد خدا است. اگر انسان به ياد خدا باشد و خداوند را ناظر بر اعمال و رفتار خويش بداند، هيچگاه مرتكب گناه و كار خلاف نمي‌شود، در صورتي كار خلاف انجام مي دهد كه خدا را فراموش كرده باشد و نتيجه آن همان گرفتاري و مشكلاتي است كه برايش مي‌آيد. مشكلات و گرفتاري كه در اثر ارتكاب خطا و كارهاي خلاف براي يك جوان پيش مي‌آيد، انواع مختلفي دارد. در روايات حتي به مصاديق آن گرفتاري ها نيز اشاره شده است. با دقت در آيات قرآن و كلمات ارزشمند معصومين ـ عليهم ‌السّلام ـ مي‌دانيم كه گرفتاري ها و مشكلات يك جوان خلافكار نتيجه همان كارهاي خلاف او است كه در دنيا برايش پيش آمده، گرفتاري ها و عذاب هاي اخروي نيز به دنبال دارد كه در عالم آخرت با آن مواجه خواهد شد. انواع گرفتاريهايي كه در پي ارتكاب خطا و كارهاي خلاف براي يك جوان پيش مي‌آيد: 1. قطع روزي يكي از پيامدهاي ارتكاب خطا و كار خلاف، محروم شدن از رزق و روزي است، چه بسا جواناني خلافكار كه شب و روز دنبال كار و شغلي هستند. اما شغل مناسب گيرشان نمي‌آيد، ممكن است اين بيكاري نتيجة همان گناهان وي باشد. امام صادق ـ‌عليه‌السّلام‌ـ فرمودند: «بنده را از روزي محروم مي‌سازد.»(5) حتي در اثر گناه و ارتكاب كارهاي خلاف، نعمتي كه بر انسان مقرر شده است، قطع مي‌گردد.(6) بنابراين بيكاري مشكلات فقر و تنگدستي و... براي جوان خلافكار نتيجة همان گناهان او است. 2. از دست دادن رفاه و امنيت اجتماعي امنيت و رفاه اجتماعي يكي از نيازهاي اساسي انسان است. افراد جامعه اگر هر كدام به وظايف فردي و اجتماعي خويش عمل نمايند و به اصول و ضوابط اجتماعي پايبند باشند، نتيجه آن صلح، صفا، امنيت و رفاه اجتماعي است. خداوند سعادت و خوشبختي را براي جوانان چنين جامعة قانونمدار فراهم مي‌سازد. اما بر عكس، اگر افراد جامعه به خصوص جوانان، اصول و ضوابط اخلاقي و قانوني را زير پا بگذارند و مرتكب كارهاي خلاف شوند چه اين‌كه كار خلاف در جهت نافرماني خدا باشد يا در جهت نافرماني از اصول قانوني نظام حاكم، در هر دو صورت نتيحه و پيامد آن مشكلات و گرفتاري است كه بر افراد عارض مي‌شود و جوانان چنين جامعه‌اي روي امنيت و رفاه را نخواهد ديد و خداوند حاكمان ستمكار را بر آنها مسلط خواهد نمود. امام صادق ـ عليه‌السّلام ـ فرمودند: «كسي كه خدا را بشناسد و باز نافرماني كند و مرتكب خلاف شود، بر او كسي را مسلط مي‌سازم كه مرا نشناسد.»(7) 3. مبتلا شدن به بيماري‌ها گرفتاري ها و مشكلات، پيش بيني شده نيستند، گاه شناخته شده و گاه نيز ناشناخته‌اند. امروزه بسياري از بيماريها مطرح است، كه در گذشته شناخته شده نبود، قطعاً يكي از علل اصلي پيدا شدن بيمارهاي جديد مانند ايدز و... در ميان جوانان، بي‌بند و باري و زير پا گذاشتن اصول اخلاقي از سوي جوانان است. بيشتر مشكلات و بيماري‌هاي بدون علاج يا به تعبير ديگر فراواني مبتلايان به بيماري‌هاي نو آمد، در كشورهاي غربي و اروپايي است كه اصول اخلاقي رعايت نمي‌شود و اغلب جوان ها اهل كارهاي خلاف هستند. امام رضا ـ عليه‌السّلام ـ مي‌فرمايند: «بلاهاي نو نتيجة گناهان نو هستند هر گاه بندگان، گناهان تازه‌اي را كه سابقه نداشته مرتكب شوند، خداوند بر آن‌ها بلاهاي تازه‌اي را كه سابقه نداشته، ايجاد مي‌كند.». البته اگر انسان ندانسته گناهي را مرتكب شود، گرچه ممكن است پيامدهاي وضعي گناه بروي مترتب شود، اما از نظر حكم تكليفي مشكل پيش نمي‌آيد به شرط آنكه به محض اطلاع از حرمت آن عمل، ديگر مرتكب نشود. حتي ديگر گناهان را نيز با توبه نمودن مي‌توان محو كرد.(8) قرآن كريم به مسائل پيش گفته اشاره اي ظريف دارد. در آيه 96 سوره اعراف مي فرمايد: وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُري آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ و چنانچه مردم شهر و ديار همه ايمان آورده و پرهيز كار مي شدند همانا ما درهاي آسمان و زمين را بر روي آنها مي گشوديم و ليكن چون (آيات و پيغمبران ما را) تكذيب كردند ما هم آنان را به كيفر كردار زشت رسانديم. -------------------------------------------------------------------------------- پاورقی: 1. نصر اصفهاني. محمد، اخلاق ديني در انديشه شيعي شرح و تحليل اخلاق اصول كافي، نهانوندي، 1378، ص334. 2. كليني، محمد ابن يعقوب، اصول كافي، مكتبة الاسلاميه، ج 3، ص 398. 3. همان، ص403. 4. طه:20. 5. كليني، محمد ابن يعقوب، اصول كافي، مكتبة الاسلاميه، ج 3، ص 400. 6. همان، ج 3، ص 403. 7. همان، ج 3، ص 406. 8. براي مطالعه بيشتر مراجعه كنيد به ترجمه و تفسير روايات مربوط به استغفار در اصول كافي، مكتبة الاسلاميه. ج 3، ص 185 ـ 182.