حکم شرعی نامزد، رأی و رأی دهنده در انتخابات

رأی دادن به غیر از اصلح، ظالم، فاسق، اشخاص بد کردار و بی‌عمل، گناهی بزرگ است. هم چنین رأی دادن به افراد نیک و با صلاحیت پاداشی بزرگ دارد؛ بلکه وظیفه شرعی است. همانگونه که قرآن کریم گواهی دروغین را حرام قرارداده، از سوی دیگر شهادت راستین را واجب کرده است.

امروزه، همزمان با انتخابات مجلس ملّی، شورای شهری و روستایی، شوراهای محلی و منطقه‌ای و دیگر گروههای سیاسی، بازیچه‌ای به نام جمهوری و دموکراسی را، آغاز می‌کنند که در آن، از تمام نیرنگهای طاغوتی از قبیل: پول، فریبکاری و زورگویی استفاده برده و به شرافتی ظاهری و موهومی دست می‌یابند که نتایج جهانسوز آن، همیشه پیش روی ماست.
مردان خردمند، دلسوزان مُلک و ملت، به اندازۀ طاقت و قدرت خود به فکر اصلاح این وضع اسفبار هستند.
برخی از مردم شکست یا پیروزی در این بازی را یک معامله دنیوی تلقی کرده و عموماً به همین نیت تقاضای رأی کرده یا رأی می‌دهند.
اما مسلمانان متدین، روشن ضمیر و با سواد، به این امر نیز توجه داشته باشند که نفع و ضرر و آبادی و بربادی این بازی، منحصر به دنیا نیست بلکه در پس پرده آن طاعت و معصیت و ثواب و عقاب وجود دارد که اثرات آن در قیامت به صورت طوق جهنمی برگردن‌ها آویخته می‌شود یا موجب رفع درجات در بهشت و سبب نجات آخرت می‌شود.
با توجه به اینکه شهسواران این میدان و تکاوران این رزمگاه را معمولاً مردانی تشکیل می‌دهند که از فکر خدا و رسول و از قید طاعت و معصیت آزادند، با درنظر گرفتن این واقعیت عرضه کردن احکام قرآن و احادیث به آنها، کاری بیهوده و بی‌معنی به نظر می‌آید.
اما روزنۀ امیدی که واعظ را قوت قلب می‌بخشد و خود نیز از معجزات جاودانۀ اسلام می‌باشد، این است که جماعت مسلمین در یک زمان بر گمراهی و ضلالت جمع نمی‌شوند، بلکه در هر زمان و مکان، تعدادی مردم خدا پرست، مراقب و مواظبند تا در کارهای خود حلال و حرام را رعایت کنند و سعی دارند تا رضای خدا و رسول صلی‌الله‌علیه‌وسلم مدنظرشان باشد.
خداوند متعال دراین مورد می‌فرماید: «و ذکر فان الذکری تنفع المومنین» [سوره زاریات - آیه 55] ترجمه: پند ده، هر آئینه پند دادن مؤمنان را سود می‌بخشد.
مناسب است که اهمیت و حکم شرعی نامزد بودن در انتخابات و رأی دادن از روی قرآن و حدیث واضح شود. شاید بندگان خدا آگاه گشته و راه صواب را بپیمایند.
نامزد انتخابات، یعنی کسی که برای کسب و احراز حق عضویت در مجلس شورای ملی در انتخابات نامزد می‌شود، گویا در نزد مردم ادعای دو چیز را دارد.
1- او صلاحیت این کار را دارد.
2- از حیث امانتداری و دیانت، توان انجام آن را دارد.
پس اگر واقعاً در دعوی خویش صادق است و صلاحیت هم دارد و با دیانت و امانتداری و علاقۀ خدمت به مردم به میدان آمده است، تا اندازه‌ای عمل او درست است و بهترین راه این است که اَحَدی شخصاًٌ مدعی صلاحیت خویش نشود و برای تحصیل نمایندگی مجلس، نامزدی خود را اعلان نکند بلکه گروهی ازمسلمانان که او را برای نمایندگی اصلح تشخیص داده‌اند وی را نامزد کنند.
و اگر کسی که صلاحیت این کار را نداشته باشد و نامزد شود، قطعاً به ملتش جنایت کرده و از اشرار محسوب می‌شود.
پیروزی او در انتخابات اولاً: ابتلای وی به عذاب جهنم می‌شود، زیرا او با حیله و تزویر و ارتکاب جنایات بسیار، این منصب را کسب کرده است و با پیروزی خویش راه رسیدن افراد اصلح، به این مقام را مسدود نموده است.
ثانیا: موجب ویرانی و بدبختی کشور و ملت می‌شود.
حال کسی که خودش را برای نامزدی مجلس آماده می‌کند اگر اندکی فکر آخرت داشته باشد قبل از به میدان آمدن، دربارۀ صلاحیتها، استعدادها و توش و توان خویش تفکر و تأمل کند؛ زیرا پیش از نامزدی و احراز پست نمایندگی مسئولیت او فقط به خود و خانواده‌اش محدود است. چنانکه مطابق نص صریح حدیث نبوی صلی‌الله‌علیه‌وسلم هر شخص درباره خود و خانواده‌اش مسئول می‌باشد. اما بعد از منتخب شدن، بار مسئولیت تمام بندگان خدا که وابسته به این مجلس می‌باشند را به دوش می‌کشد و دردنیا و آخرت باید در قبال این مسئولیت جوابگو باشد.

رأی و رأی دهنده
1- شهادت:
رأی در حق نامزد، به منزلۀ شهادت است. وقتی که رأی دهنده به کسی رأی می‌دهد، گویا در حق وی شهادت می‌دهد که این فرد از نظر امانت، دیانت و صلاحیت این کار را دارد. اگر واقعاً کسی اطلاع دارد که این شخص، عاری از این صفات است و باز هم به وی رأی دهد، این شهادت را شهادت دروغ می‌گویند، که از جمله گناهان کبیره است. در حدیث صحیح بخاری رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم شهادت کذب را شرک و ازگناهان کبیره شمرده است. [مشکوة] و درحدیثی دیگر شهادت دروغین را اکبر الکبائر فرموده‌اند. [بخاری و مسلم]
در حوزه انتخاباتی که چندین نفر نامزد شده‌اند و رأی دهندگان می‌دانند که به اعتبار دیانت، لیاقت و شجاعت فلان نامزد قابل ترجیح است، اصلح را ترک کردن و به دیگری رأی دادن برابر با مبتلا ساختن خویشتن به گناه کبیره است. بنابراین رأی دهنده احوال خود در قیامت را مدنظر قرار داده رأی بدهد و به خاطررسم و رواج، یا از ترس و بیم، یا به خاطر طمع و چشم داشت از کسی، خویشتن را به عذاب الهی گرفتار نکند.
3- سفارش
از جهتی دیگر رأی دادن صورت سفارش را دارد. گویا رأی دهنده، برای معرفی نامزد خود به مجلس سفارش می‌کند و در مورد این سفارش هر رأی دهنده این آیه قرآنی را مدنظر داشته باشد:
«و من یشفع شفاعة حسنة یکن له نصیب منها ومن یشفع شفاعة سیئة یکن له کفل منها» [سوره نساء- آیه 85]
ترجمه: هرکس که برای کار نیکی شفاعت (یعنی سفارش) می‌کند برایش بهره‌ای از ثواب آن می‌باشد. و هرکس که درکار بدی شفاعت (یعنی سفارش) می‌کند برایش حصه‌ای از عذاب آن می‌باشد.
بهترین سفارش آن است که در حق فردی لایق و متدین باشد، تا حقوق بندگان خدا را به نحو احسن مراعات کند. و بدترین سفارش آن است که برای ظالم، فاسق، نااهل و نالایق انجام گیرد. و این به منزله مسلط کردن او بر بندگان خداست. تا اینجا معلوم شد، نامزدی که از رأی ما برای دوره چهار ساله منتخب می‌شود، هر کار نیک یا بدی که انجام می‌دهد ما هم شریک اعمالش هستیم.

4- وکالت
از نظر شرع سومین معنی رأی دادن، وکالت است. رأی دهنده نامزد را به عنوان نماینده و وکیل خود انتخاب می‌کند. اگر این وکالت متعلق به حق شخص معینی باشد، ضرر یا نفع آن به همان شخص معین برمی گردد و مسئول هم خودش می‌باشد. اما وکالت در اینجا به اوج اهمیت خود می‌رسد. زیرا که این وکالت مربوط به حقوقی است که همه آحاد ملت در آن شریک هستند و اگر به غیر اصلح رأی بدهد و او انتخاب گردد گناه زیرپا گذاشتن حقوق تمام ملت
بر ذمه‌اش خواهد بود.
خلاصه رأی ما سه صورت دارد: 1- شهادت 2- سفارش3- وکالت در حقوق مشترکه. در هر سه صورت همانگونه که رأی دادن به شخص اصلح موجب اجر عظیم است و نتایج خوب به همراه دارد که حتماً به وی می‌رسند، همین طور رأی دادن به فرد لائیک، بی‌دین و غیر اصلح به عنوان شهادت دروغ و سفارش نادرست در نامه اعمالش نوشته می‌شود و درروز قیامت از وی حساب می‌گیرند.

هشدار ضروری!
از روی نصوص قرآن و حدیث و توضیحات فوق معلوم گردید که رأی دادن به غیر از اصلح، ظالم، فاسق، اشخاص بد کردار و بی‌عمل، گناهی بزرگ است. هم چنین رأی دادن به افراد نیک و با صلاحیت پاداشی بزرگ دارد؛ بلکه وظیفه شرعی است. همانگونه که قرآن کریم گواهی دروغین را حرام قرارداده، از سوی دیگر شهادت راستین را واجب کرده است. ارشاد باری تعالی است:
«کونوا قوامین لله شهداء بالقسط» [سوره مائده- آیه 8]
ترجمه: متعهد حق الله باشید، گواهی دهندگان به راستی باشید.
و در جایی دیگر ارشاد فرموده:
«کونوا قوامین بالقسط شهداء لله» [سوره نساء- آیه 135] ترجمه: متعهد انصاف باشید، اظهار حق کنندگان، برای خدا.
دراین دو آیه، الله تعالی بر مسلمانان لازم قرار داده که از ادای شهادت راستین شانه خالی نکنند و برای ادا نمودن شهادت درست، به خاطر رضای خدا آماده باشند. مرتبه سوم در سوره طلاق ارشاد می‌فرماید:
«و اقیموا الشهادة لله» [سوره طلاق- آیه 2] ترجمه: و راست ادا کنید شهادت را برای خدا.
و در آیتی دیگر پنهان کردن گواهی درست را گناه و حرام اعلام می‌کند آنجا که می‌فرماید:
«و لا تکتموا الشهادة و من یکتمها فانه اثم قلبه» [سوره بقره- آیه 283]
ترجمه: گواهی را پنهان نکنید و هر که آن را پنهان کند پس هر آیینه دل او گناهکار است.
درتمام آیات مذکور، الله تعالی بر مسلمانان فرض و لازم قرار داده که از ادای گواهی راست، شانه خالی نکنند و حتماً باید شهادت را ادا کنند.
از بزرگترین مشکلاتی که امروزه در انتخابات اتفاق می‌افتد، این است که افراد نیک و صالح از رأی دادن دوری و اجتناب می‌ورزند. انجام ناگوار و نتیجه اسفبار این بی‌تفاوتی افراد متدین را، آشکارا مشاهده می‌کنیم. اکثر آنهایی که رأی می‌دهند کسانی هستند که به خاطر پول فروخته می‌شوند و از رأی آن خود فروختگان، نامزد و نماینده‌ای که برمردم مسلط می‌شود، معلوم است که دارای چه سلیقه و رفتاری می‌باشد.
در هر حوزه انتخاباتی که نامزدی لایق و اصلح برای انتخابات تعیین شده، رأی ندادن به آن شرعاً جرم و مترادف با ظلم به تمام ملت است.
و اگر در یکی ا زحوزه‌های انتخاباتی هیچکدام ازنامزدها به معنای واقعی، لایق و متدین تشخیص داده نشد، ولی یکی از آنها به اصول خدا ترسی و اصلاح طلبی نسبت به دیگران پایبندتر است، به نیت تقلیل ظلم و شرّ، رأی دادن به او جایز بلکه مستحسن است. چنانکه در صورت عدم توان ازاله و از بین بردن تمام نجاست، تقلیل نجاست مستحسن می‌باشد. و نیز در صورت عدم اختیار و یا عدم توان بر دفع همه ظلم، فقهاء کرام رحمهم الله تقلیل ظلم را پیشنهاد کرده‌اند. والله سبحانه و تعالی اعلم

خلاصۀ کلام
رأی در انتخابات از نظر شرع، حداقل به عنوان شهادت است و پنهان کردن آن حرام می‌باشد. در این امر دروغ گفتن و معارضه کردن حرام است و این عمل را فقط یک شکست یا پیروزی سیاسی دانستن و بازیچۀ دنیوی، تلقی کردن اشتباهی بسیار سنگین است.
شما به هر نامزدی که رأی می‌دهید شرعاً گواه هستید که این شخص از نظر عقیده، علم و دینداری اصلح برای این کار است و به کاری که منتخب می‌شود، از نامزدهای دیگر درستکارتر می‌باشد.
اگر حقایق را درنظر بگیریم از آنها نتایج زیر به دست می‌اید:
1- به وسیله شهادت و رأی شما، هرنماینده‌ای که به مجلس - پارلمان- راه یابد و در آنجا هر اندازه اقدامات نیک یا بد انجام دهد مسئولیت آن برعهده شما نیز می‌باشد و در جهان آخرت شما در ثواب یا عذاب او شریک می‌شوید.
2- در این معامله، مخصوصاً به این ویژگی خاص باید توجه کرد که  ارتکاب اشتباه در معاملات شخصی، اثر محدود دارد و ثواب و عذاب آن هم محدود است، اما ارتکاب اشتباه در معاملات ملی و کشوری، چونکه همه آحاد ملت را تحت تأثیر قرار می‌دهد و گاهی کوچکترین خطا و اشتباه در این رابطه موجب تباهی و از هم پاشیدن تمام ملت می‌گردد، به همین دلیل، ثواب یا عذاب آن نیز بسیار سنگین است.
3- پنهان کردن شهادت راستین از روی قرآن حرام است. بنابراین اگر در حوزه انتخاباتی شما، فردی متدین دارای عقیده صحیح نامزد شود، کوتاهی کردن و رأی ندادن به او، گناه کبیره است.
4- هر نامزدی که با نظام اسلامی دشمنی دارد، رأی دادن به او یک گواهی دروغین بوده و گناه کبیره است.
رأی دادن درعوض پول، بدترین نوع رشوت است و خیانت به کشورو اسلام است که به خاطر کسب مقداری پول انجام می‌گیرد. در صورتی که فدا کردن دین خود به خاطر رونق و ترقی دنیای دیگران آن هم با دریافت بهای اندک، از نظر عقل هم کار پسندیده‌ای نسیت. رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرموده‌اند: فردی که به خاطر ترقی دنیوی دیگران، دین خود را از دست بدهد، از همه بیشتر ضرر کرده است.
والله سبحانه و تعالی اعلم