خورشيد تنها ستاره اي نيست که سياره به دورش مي چرخد!

خورشید تنهاستاره ای نیست که سیاره به دورش می گردد

دانشمندان مي گويند خورشید يكي از 200 ميليارد ستاره اي است كه فقط در كهكشان ما يعني كهكشان راه شيري قرار دارند) به تازگی دانشمندان حدس می زنند تعداد ستاره های کهکشان راه شیری حتی به 400 میلیارد بالغ شود). حالا تصور كنيد چه تعداد ستاره در كل جهان وجود دارد. اگر به سياراتي كه دور اين ستاره ها هم مي گردند فكر كنيم متوجه مي شويم كه دنياي ما چقدرعظيم است.

دانشمندان چگونه ستاره ها و سيارات ديگر را پيدا مي كنند؟

دانشمندان ستاره ها را از روي نوري كه بازتاب مي دهند پيدا مي كنند. ولي خيلي سخت است كه سياره هاي دور ستاره ها را هم بتوان با اين روش پيدا كرد. چون سياره ها از خودشان نور ندارند و با استفاده از بازتاب نور ستاره اي كه دورش مي گردند روشن مي شوند. در نتيجه نمي توانند نور زيادي را منعكس كنند. به اين ترتيب اين سياره ها را مستقيماً نمي توان ديد. بلكه به خاطر فشاري كه اين سياره ها روي ستاره اي كه دورش مي گردند وارد مي كنند به وجود آنها پي مي برند. چون با اين كه ستاره ها سياره ها را محكم با جاذبه شان نگه داشته اند, ولي خود سياره هم يك كشش جاذبه اي روي ستاره دارد و اين را ستاره شناسان مي توانند اندازه گيري كنند. يعني هر بار كه سياره هر مدار را به طور كامل دور مي زند، ستاره خيلي كم  به سمت عقب و جلو مي لرزد. با مطالعه جرم ها و مدارهاي اين سياره ها، ستاره شناسان اميدوارند مطالب بيشتري درباره منظومه هاي شمسي ديگر بدانند.

دانشمندان از چه موقع به وجود سياراتي در خارج از منظومه شمسي پي بردند؟

تا سال 1991، نه سياره منظومه شمسي ما تنها سياره هاي شناخته شده جهان بودند. ستاره شناسان مي دانستند كه فقط ستاره ما يعني خورشيد نيست كه سياره دارد. اما هيچ مدركي هم نداشتند كه نشان دهد سياره هاي ديگري هم دربيرون از منظومه شمسي ما وجود دارند. با اين همه در ميانه دهه 1990 ميلادي ستاره شناسان به شواهدی درباره وجود سيارات دور ستاره هاي ديگر دست پيدا كردند. به اين ترتيب كه آنها نشانه هايي از وجود سيارات را دور يك ستاره رو به مرگ پيدا كردند. آنها متوجه شدند كه اشيايي به اندازه زمين دور اين ستاره مي گردند.

در سال 1995 ستاره شناسان سوييسي هم منظومه شمسي ديگري پيدا كردند. ستاره اين منظومه از نظر دما و اندازه و سرعت چرخش و امواج راديويي كه به بيرون مي فرستد كاملاً شبيه به خورشيد ماست. اندازه سياره اين ستاره به بزرگي  مشتري يا زحل است ولي در مقايسه با اين دو سياره خيلي به ستاره اش نزديك تر است. اگر چه با اين شرايط در چنين سياره اي امكان حيات وجود ندارد، ولي اين كشف نشان داد كه ستاره هايي مثل خورشيد وجود دارند كه سياره هايي دورشان مي گردند.

ادامه جست و جوها

از آن موقع تا به حال سياراتي پيدا شده اند كه دور ستاره ها مي گردند. بعضي از آنها خيلي نزديك ستاره شان هستند ولي بعضي از آنها هم از ستاره شان دور هستند. اين كشفيات شواهدی به دست ما مي دهد كه نشان مي دهد در خارج از منظومه شمسي ما جهان هاي ديگري وجود دارند كه ممكن است سياره هايي مناسب زندگي داشته باشند. جست و جو درميان 1000 ستاره نزديك به خورشيد ممكن است عاقبت به يافتن سياراتي مثل زمین منجر شود كه در آنها امكان حيات وجود دارد.

سياره اي كه درآن حيات وجود دارد بايد سطح خاكي داشته باشد و جرمش بين نيم تا ده برابر جرم زمين باشد. همچنين فاصله مناسبي از ستاره اش داشته باشد. به گونه اي كه دما وفشار جوي سياره طوري باشد كه امكان وجود آب شيرين به وجود بيايد.

ستاره شناسان حدود 70 منظومه شمسي پيدا كرده اند و هر سال هم منظومه هاي جديدي كشف مي كنند. در تقريباً همه موارد فقط يك سياره دور هر ستاره وجود داشته. به نظر مي رسد كه همه اين سياره ها هم گازي هستند و سطح خاكي ندارند. با اين همه ستاره شناسان حدس مي زنند كه ممكن است ميلياردها منظومه شمسي در كهكشان ما باشد. حالا فضاپيماهايي كه پرتاب مي شوند مي خواهند جواب اين پرسش ها را پيدا كنند كه منظومه شمسي ما يك منظومه بي همتاست يا منظومه هاي ديگري هم مثل منظومه شمسي ما وجود دارند كه تعدادي سياره خاكي و گازي داشته باشند. به طوري كه يك سياره آن به بزرگي مشتری باشد و يكي مثل زمين امكان حيات داشته باشد.

سؤالات ما درباره منظومه هاي شمسي زياد است مثلاً اين كه منظومه ها چگونه به وجود مي آيند و تكامل پيدا مي كنند؟ آيا منظومه شمسي ديگري وجود دارد كه ظرفيت زندگي داشته باشد و آيا زندگي در سيارات ديگر هم وجود دارد؟