معرفی کتاب : کاغذکنان در گذرگاه تاریخ ایران

عنوان کتاب : کاغذکنان در گذرگاه تاریخ ایران 
پدید آورنده: اکبر پرندی
ناشر: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
نوبت چاپ : اول 1381
شابک: 9646357415
قیمت پشت جلد: 12000 ریال
قطع : رقعی
موضوعات: کاغذکنان - تاریخ

مأخذ : www.110book.ir
----------------------------

معرفی در کتاب ماه تاریخ و جغرافیا - بهمن 1381 - شماره 64

نویسنده: رحیم نیک بخت

برای شناخت سرزمین پهناور ایران لازم است‏ پیشینه تاریخی تک‏تک نقاط جغرافیایی کشور، جریان‏ها و رخدادهای روی داده در مناطق مختلف‏ و افراد مؤثر در آن حوادث،شناسایی شده و مورد بررسی قرار گیرند.از جمله این نقاط  که برای‏ نخستین بار تاریخ مستند آن منتشر می‏شود«کاغذ کنان»،یکی از بخش‏های شهرستان میانه است. در مورد این منطقه پرسابقه تاکنون اطلاعات‏ منسجمی وجود نداشت حتی برای برخی نام آن‏ هم ناآشنا بود.

بنابر روایتی،خواجه نظام الملک،وزیر آلب‏ ارسلان سلجوقی،در سفری که به آذربایجان‏ داشته در شهر«خونج»کارخانه‏ها یا کارگاههایی‏ مشاهده می‏کند که کاغذ تولید می‏کردند و چون‏ از لفظ «خونا» اکراه داشت گفته است که اینجا، نه خونج بلکه«کاغذ کنان»است(از معرفی‏ پشت جلد آقای پرندی در کتاب)،کاغذ کنان در گذرگاه تاریخ ایران،تاریخ،جغرافیا،وضعیت‏ اقتصادی و فرهنگی کاغذ کنان را در هفت فصل‏ در پرتو منابع متعدد مورد بررسی قرار داده است.

فصول کتاب به شرح زیر است:
فصل اول :‏      موقعیت جغرافیایی-فرهنگی کاغذ کنان؛
فصل دوم :      تاریخ این قصبه از اوایل قرون اسلامی‏ تا ظهور صفویه؛
فصل سوم :    کاغذ کنان در دوره‏ صفویه؛
فصل چهارم :  اوضاع سیاسی اجتماعی‏ منطقه کاغذ کنان و خلخال،
فصل پنجم :     علما و مشاهیر علم و ادب کاغذ کنان و شرح‏حال‏ شانزده نفر از مشاهیر منطقه؛
فصل ششم :   آثار تاریخی؛
فصل هفتم :    اوضاع اجتماعی‏ کاغذ کنان در دوره رضا خان پهلوی تا برافتادن‏ فرقه دمکرات .

تصاویر نمونه‏هایی از اسناد منحصر به فردی که برای اولین بار منتشر می‏شود-از جمله فرمان ناصر الدین شاه قاجار خطاب به حاکم خلخال در رابطه با میرزا محمد باقر خلخالی،سراینده ثعلبیه-و تصاویر رجال و آثار تاریخی کاغذ کنان و فهرست اعلام پایان‏ بخش کتاب است.

کاغذ کنان در طول تاریخ پرفراز و نشیب خود رخدادهای بسیار را دیده است.این شهر در دوره‏ مغول به دست آنها قتل‏عام و ویران گردید.از اوایل قرن هشتم به صورت قصبه‏ای کوچک‏ درآمد که نزدیک به 35 روستای دیگر تابع آن‏ بودند(ص 19).

از جمله ویژگیها و ارزشهای این اثر جدید،

دسترسی مؤلف به تعدادی زیادی از فرامین و اسناد خطی منحصر بفرد از عصر صفویه تا قاجاریه است‏ که در مباحث مربوطه بخوبی مورد استفاده قرار گرفته‏اند.این اسناد در روشن شدن تاریخ این‏ قسمت از ایران اهمیت بسیاری دارد که تاکنون‏ کمتر مورد توجه محققان بوده است.از نکات جالب‏ این اثر«سالشمار حکومت خانهای سعدلو و حوادث‏ تاریخی کاغذ کنان از آغاز قرن یازدهم الی سیزدهم‏ ه.ق»است که روی نسخه‏ای خطی که بسیار ارزشمند است استخراج و تنظیم شده است.

امید است این تجربه موفق محقق جوان‏ کاغذ کنان سرمشق جوانان جویای هویت‏ آذربایجانی قرار گیرد چنان‏که حضرت امیر میفرماید:خودشناسی مقدمه و سرآغاز خداشناسی است.شناخت خود و تاریخ زادگاهمان‏ آغاز شناخت صحیح تاریخ ایران بود.

http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/65998
 ---------------------------------------------------

مطلب مرتبط :   فهرست کتابهای میانه