یک آیه ، یک تفسیر : یاد خدا

بسم الله الرحمن الرحیم

 فَإِن خِفتُم فَرِجالاً أَو رُکباناً فَإِذا أَمِنتُم فَاذکُرُوا اللَّهَ کَما عَلَّمَکُم ما لَم تَکُونُوا تَعلَمُونَ (البقرة/۲۳۹)‏

پس اگر (از دشمن یا خطری) بیم داشتید، پیاده یا سواره (به هر شکل که می‏توانید نماز گزارید) و آنگاه که ایمن شدید خدا را یاد کنید، همانگونه که آنچه را نمی‏توانستید بدانید به شما آموخت.

تفسیر نور (حجت الاسلام و المسلمین قرائتی)‏

نکته‏ها:
در قرآن گاهی به جای کلمه‏ی «صلوة»، کلمه «ذکر» گفته شده است، چنانکه درباره نماز جمعه می‏فرماید: «فاسعوا الی ذکر اللّه» به سوی ذکر خدا بشتابید. و یا خداوند به موسی‏علیه السلام می‏فرماید: «اقم الصلوة لذکری» نماز را بپادار تا یاد من باشی. در این آیه نیز مراد از «فاذکروا اللّه» نماز است.
آری، فلسفه و روح نماز، یاد خداوند است.
این آیه اشاره به نماز خوف دارد که در شرایط جنگی با احکام مخصوصی که در فقه آمده است، اقامه می‏شود.
در احادیث می‏خوانیم که پیامبرصلی الله علیه وآله در جنگ احزاب با اشاره نماز خواندند و حضرت علی‏علیه السلام در بعضی از جنگ‏ها دستور می‏دادند که هنگام جنگ با ایماء و اشاره نماز بخوانند. امام کاظم‏علیه السلام در جواب شخصی که پرسید: اگر حیوان درنده‏ای به ما حمله کرد و وقت نماز تنگ بود چه کنیم؟ فرمودند: با همان وضعی که دارید نماز بخوانید، گرچه پشت به قبله باشد.(۱)

پیام‏ها:
۱- نماز، در هیچ حالی ساقط نمی‏شود. «فان خفتم فرجالا او رکبانا»
۲- در اسلام عسر و حرج نیست. وقتی امکان استقرار بدن و یا ایستادن به سوی قبله و یا سایر شرایط نباشد، حذف می‏شوند. «فرجالا او رکبانا»
۳- نماز، شکر نعمت است. «فاذکروااللّه کما علّمکم»
۴- بعضی از مسائل را انسان نمی‏داند، ولی می‏تواند به تجربه بدست آورد. ولی بعضی از مسائل را انسان نمی‏داند و نمی‏تواند که بداند، مگر از طریق وحی. «ما لم تکونوا تعلمون» ونفرمود: «لا تعلمون»
——————————
۱) تفسیر نمونه، ج‏۲، ص ۱۴۸ ونورالثقلین، ج‏۲، ص‏۲۳۹.

برگرفته از دانشنامه قرآنی نسیم رضوان ، تنظیم ژایگاه اینترنتی خورشید آل یاسین

ما تا ظهور ایستاده ایم

اللهم عجل لولیک الفرج