تورکجه نی قورویاق
دیلیمیز
بو گونکو آذربایجاندا دانیشیلان دیل تورکجه، تورک دیلی، تورکی، آذربایجان تورکجه سی و باشقا آدلار ایله آدلانیر. بو دیل تورک دیللرینین بیر بویوک قولو ساییلان اوغوز شاخه سینین بیر لهجه سی دیر. بو گونکو دونیادا آذربایجانلی لار، تورکمن لر و آنادولی و بیر نئچه باشقا تورک خالقلاری اوغوز طایفالارینین نسلیندن ساییلیرلار و بو لهجه لرین آراسیندا بیر چوخ اوخشارلار و بنزییش لر واردیر.
دیلچی عالم لری(فلولوق، زبان شناس) دونیا دیل لرین عمومیتده اوچ قولا آییریرلار: تک هجالی دیللر، تصریفی دیللر و الصاقی دیللر.
چین دیلی، تبت دیلی، سیام دیلی و بیر نئچه دیل لر تک هجایی دیل لردن ساییلیرلار.
فارس دیلی، عرب دیلی، هند دیلی، و بیر نئچه باشقا دیل لر تصریفی دیل لردن دیرلر.
تورک دیلی الصاقی بیر دیل ساییلیر، الصاقی دیل لرده کلمه سینماییر و کلمه نین شکلی پوزولماییر آنجاق اونا اک لر(پسوندلر) آرتیرماق لا مختلف معنالار داشی ییر.
ان قایدالی دیل
1354-جو ایل ماراقلی بیر خبر یاییلدی بو خبر "اطلاعات هفتگی" مجله سینین نوروز بایرامینا وئردیگی سایی نین 68-جی صحیفه سینده ایدی همین صحیفه ده "مشکل ترین زبان دنیا= دونیانین ان چتین دیلی" باشلیغی آلتیندا بئله گلمیشدی: "دیلچی لیک اوستادلارینین بیر عده سی بونا اینانیبلار کی دیل لرین ان دولاشیغی "اندیلیجانگوا" دئمک استرالیانین شمالیندا یاشایان یئرلی لرین دیلیدیر. آمریکانین قیرمیز دری لری نین 6000 فعلی وار، اسکیمولارین دیلینده 12500لغت وار، چین دیلینده ایسه 40000 لغت وار، انگلیس دیلی 800000 لغت ایله دونیانین ان چوخ لغتی اولان دیلی دیر آنجاق اونون یالنیز 60000 لغتی ایشلنیر. دونیانین ان قایدالی دیلی تورک دیلی دیر چون بو دیلین آنجاق بیر قایداسیز فعلی وار او دا"ایمک" دیر بیر حالداکی انگلیس دیلینین 194 قایداسیز فعلی واردیر.
1378گونش ایلی، 1999میلادی ایلی یونسکو تشکیلاتی طرفیندن تورک دیلی دونیانین اوچونجو جانلی و رسمی دیلی بیلدیریلدی.
آغیر وظیفه
آنا دیلینی و مللی وارلیغینی قوروماق هر کسین بوینوندا آغیر بیر وظیفه دیر آنجاق آزلاری بو وظیفه نی اوده یه بیلیرلر. بو وظیفه نی اوده مگه درین معلومات، آغیر مطالعه و گئنیش تحقیقات لازیم دیر. یوردوموزدا اوزون ایل لر سورن میللی ستم و دیل یاساقلیغی گوزل تورکجه میزی غریبسه دیبدی. بو میللی ستمی آرادان قالدیرماغا هله چوخ ایش لر و چوخ زحمت لر گورولمه لی و چکیلمه لی دیر.
بیزیم بیر چوخ عالیم لریمیزین بئیین لری دانشگاهلاردا اویره دیلن شونوزمی تفکرلردن مسموم دیر. بونلارین هله اوز مسموملیقلاری قالسین باشقالارین و هئچ نه دن خبر سیز اوشاقلار و گنج لریمیزین بئیین لرینه دامیزدیردیقلاری سم لری بیزیم اوچون تهلکه لی بیر خطر ساییلیر. باشقا طرف دن علمی دایاز و آنجاق دویغولار گوجونه قلم گوتورن یئنی قلم لی لر هر بیر فرصتدن فایدالانیب و دیلیمیزدن اولان یانلیش دوشونجه لرین اوزلری چیخارتیقلاری قایدالاری ایله مکتبسیز میللته یئدیردیرلر، بونلارین دا دیلیمیزه ووران ضربه لری کارلی دیر چون هئچ نه یی بیلمه ین بیر شخصه بیر سوزو اویرتمک چتین بیر شی اولماسا دا یانلیش تفکرو و قایداسیز بیر سوزو تام دویغو ایله توتان بیر شخصدن اونلاری آلماق بیر چتین مساله اولاجاق دیر بونونلادا دیلیمیزی قوروماغا علم سلاحینا دولمالی ییق. دیلیمیز علمی بیر دیل دیر گرک علم سلاحی ایله گوزل دیلیمیزی و شیرین تورکجه میزی علمی آفت لردن قورویاق.
داوامی اولاجاق