نگاهی به جنبش شهرسازی مدرن

شهرسازی مدرن جنبشی در طراحی شهری‌است که در اواخر دهه هشتاد و اوایل دهه نود میلادی به اوج خود رسید. هدف این جنبش ایجاد اصلاحات فراگیر در حوزه ساختمان‌سازی شهری‌است. برنامه‌های این جنبش حوزه‌های محلی و ناحیه‌ای شهری را شامل می‌شود. طر‌ های ارائه شده از منظر شهرسازی مدرن، تغییر و تحولات جدید در حوزه شهری، نوسازی شهری و تهیه نقشه حومه شهر را شامل می شود. در تمامی موارد فوق، شهرسازان در طراحی محله‌های شهری طیف گوناگونی از ساختمان‌سازی را به همراه ایجاد شغل، مد نظر قرار می‌دهند.این دسته از شهرسازان طرح‌های ناحیه‌ای را برای فضاهای باز در نظر می‌گیرند. طرح‌هایی که در آنها از معماری مناسب بهره گرفته‌شده است تا تعادلی میان ساختمان‌سازی و همچنین تحولات شغلی در آن ناحیه برقرار شود. به این معنی نواحی مسکونی با توجه به شغل ساکنانشان طراحی می‌شوند. شهرسازان بر این باورند که چنین رویکردی در شهرسازی باعث می‌شود که مردم ساعات کمتری را در ترافیک سنگین شهری بگذرانند. البته این طرح فواید دیگری نیز دارد که یکی از آنها جلوگیری از گسترش بی رویه و بی‌ضابطه حومه‌ شهر است.
از سوی دیگر برخی از مسائل نظیر، بازسازی تاریخی شهر، احداث خیابان‌های امن و یا اصلاح ترافیکی خیابان‌ها، استفاده از فضای سبز در طراحی محله‌ها و خانه‌ها نیز تحت مقوله شهرسازی مدرن مورد توجه قرار می‌گیرند. اصول شهرسازی مدرن
بر اساس نظریات طراحان برجسته‌ای نظیر "اندرس داونی" و الیزابت پلاتر زایبرک"، که هر دوی آنها از جمله اعضای موسس کنگره شهرسازی مدرن هستند، محور شهرسازی مدرن بر مبنای طراحی محله‌ها استوار است که خود شامل 13 مولفه مهم است.

1- یک محله یک مرکز با مشخصه‌های واضح است. این گونه فضاهای شهری اغلب شامل یک خیابان مهم، یک میدان و یا یک پارک است. بنابراین ایستگاه حمل‌ونقل شهری باید در این مکان واقع شود.
2- بیشتر خانه‌های مسکونی باید در فاصله‌ای از مرکز یک محله مسکونی قرار داشته‌باشند که ساکنین بتوانند ظرف مدت 5 دقیقه با پای پیاده خود را به آنجا برسانند.
3- در این محله‌ها باید انواع مختلف ساختمان‌های مسکونی احداث شود. از آپارتمان گرفته تا خانه‌های سازمانی و خانه‌های ویلایی. هدف این‌است که ساکنین از پیر گرفته تا جوان، از خانواده‌ها گرفته تا افراد مجرد از فقیر گرفته تا ثروتمند، بتوانند برای خود جایی برای زندگی بیابند.
4- در نواحی حاشیه‌ای هر محله باید فروشگاه‌های مختلفی که نیازهای گوناگون ساکنین محله را برآورده می‌کنند، وجود داشته باشند.


5- بنای اتاق‌های کوچک در حیات خلوت خانه‌های محله مجاز است. ممکن است مالک این اتاق‌های کوچک بخواهد آنرا اجاره‌دهد و یا اینکه از آنها به عنوان کارگاه خانگی خود استفاده‌کند.
6- دبستان‌ها باید آنقدر نزدیک باشند که کودکان دبستانی بتوانند با پای پیاده از خانه‌هایشان به دبستان بروند.


7- فضاهای بازی کوچکی نیز که برای ساکنین قابل دسترسی‌باشند برای هر محله‌ای طراحی می‌شوند. فاصله این فضاها نباید بیش از یک دهم مایل با مجتمع‌های مسکونی فاصله داشته باشد.
8- خیابان‌ها محله‌ها را به شبکه‌هایی در‌هم‌تافته نبدیل می‌کنند. با طراحی مسیر‌های مناسب و مخصوص برای عابران و اتومبیل‌های سواری می‌توان ترافیک را در خیابان‌ها کاهش داد.
9- خیابان‌ها باید با توجه به میزان عبور و مرور در آنها تا آنجا که امکان دارد تنگ‌شده و حتما از ردیفی از درختان در آنها استفاده‌شود. این نوع طراحی باعث می‌شود که ترافیک کاهش پیدا کرده و محیط مناسبی برای عبور و مرور عابران پیاده و همچنین دوچرخه سوار‌ها فراهم شود.
10- ساختمان‌ها نزدیک به مرکز محله باید به خیابان نزدیک باشند تا فضای بیرونی کاملا تعریف شده‌ای بدست آید.
11- وروردی پارکینگ‌ها و گاراژها نباید در خیابان اصلی باشد. بلکه پارکینگ‌ها باید در فضای پشتی خانه‌ها قرار گیرند و دسترسی به آنها نیز باید از طریق کوچه‌ها فرعی باشد.
12- اختصاص فضاهای مهم در قسمت‌های انتهایی خیابان‌ها و یا مراکز هر محله برای احداث بناهای شهری. این امر فضاهایی را برای برگزاری جلسات آموزشی، دینی و یا فعالیت‌های فرهنگی مهیا می‌کند.
13- محله‌ها قرار است خودشان، خودشان را اداره کنند. یک شورای رسمی که درباره مسائلی چون نگهداری، امنیت و تغییرات تصمیم ‌گیری می‌کنند برای اداره محله‌ها مورد نیاز است.

در پایان لازم به ذکر است که شهرسازی مدرن از مهم‌ترین جنبش‌های مربوط به طراحی فضاهای شهری است که در صدد ساختن فضایی بهتر برای همه شهروندان است.
این جنبش، حرکتی بین‌المللی است که هدف آن ایجاد اصلاحات در طراحی و ساخت فضای شهری و بالابردن سطح زندگی شهروندان و همچنین بهبود استاندارد‌های زندگی است.