قفل بیکاری جوانان میانه کی باز خواهد شد/ توجهی که در حد شعار است!

اینجا میانه است، وسیع ترین شهرستان استان آذربایجان شرقی با فرصت ها و پتانسیل های فراوان به لحاظ موقعیت خاص جغرافیایی به عنوان دروازه آذربایجان، در نگاه اول غنی و سرشار از جاذبه های طبیعی و گردشگری که متاسفانه تا کنون آنگونه که می بایست از این ظرفیت ها در جهت اشتغالزایی برای جوانان به شیوه صحیح بهره برداری نشده است.

همچنان که دولت تدبیر و امید در دو سال گذشته همواره وعده رونق اقتصادی و رفع معضل بیکاری و بسته خروج از رکود را داده است، اما رقم بیکاری همچنان در شهرستان میانه زیاد بوده و باعث شده تا بسیاری از جوانان از ادامه زندگی و پیدا کردن کار نا امید و به سایر شهرها و کلانشهرها و حتی خارج از کشور مهاجرت کنند.

موضوع اشتغال و دستیابی افراد به شغل مورد نظر از اساسی ترین نیازهای یک جامعه محسوب می شود. یکی از اهداف کلان توسعه در اغلب کشورها و از جمله کشور ما، کاهش بیکاری و توسعه اشتغال است. بیکاری به عنوان یک پدیده مخرب اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مطرح بوده و رفع آن همواره، از جمله دغدغه های اساسی برنامه ریزان بوده است. بدین روی، بهره برداری کامل و مناسب از منابع انسانی هر کشور باید به عنوان یکی از اهداف راهبردی در پیشرفت در نظر گرفته شود. بیکاری، حال یکی از نامطلوب ترین پدیده های اقتصادی و اجتماعی است که پیامدهای منفی و ناگواری را در زمینه های مختلف به دنبال دارد.

عملکرد ضعیف دولت تدبیر و امید در ایجاد اشتغال و کاهش آمار بیکاری جوانان

در حالی دولت یازدهم سومین سال خود را می گذراند که بحث تحقق وعده های انتخاباتی رییس جمهور در جامعه داغ است و کم نیستند کسانی که معتقدند دولت اعتدال در اقتصاد ناموفق بوده است. ارجاع دولت به آینده با گره زدن اقتصاد به تحریم ها و استدلال های مسعود نیلی در محافل رسمی مبنی بر اینکه رکود در اقتصاد به دلیل کاهش قیمت نفت است باعث تشدید انتقادها از تیم اقتصادی دولت شد که چرا بر راهکار بودن اقتصاد نفت محور تاکید دارد و به دنبال قطع وابستگی به خام فروشی نفت نیست.

حسن روحانی پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ گفته بود، نخستین گام دولت تدبیر و امید کاهش نرخ بیکاری است؛ او گفته بود کشور ایران استعداد فراوانی برای اشتغال و رونق در همه زمینه‌ها دار است( سخنرانی ۲۳ خرداد ۹۲در جمع مردم گرگان) اما آمارها چیز دیگری می گویند.

بر اساس برنامه پنجم توسعه، تا سال پایانی برنامه، باید به نرخ بیکاری ۷ درصدی دست یابیم و برای این منظور، سالیانه باید ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار فرصت شغلی جدید در کشور ایجاد شود. یکی از مهمترین الزامات دستیابی به نرخ بیکاری ۷ درصدی تا سال آخر برنامه پنجم توسعه، تحقق رشد ۸ درصدی تولید ناخالص داخلی در هر سال است که وضعیت رکود اقتصادی حاکم بر کشور با سیاستهای اقتصادی دولت، نویدبخش چنین رشد اقتصادی نیست.

حسن روحانی در گفتگوی ویژه خبری در تاریخ ۶/۳/۱۳۹۲ گفت: در پایان سال ۱۳۹۲ حدود ۴۰۰ هزار نفر متخصص کامپیوتر بیکار و ۱۰۰ هزار مهندس بیکار داشته‌ایم. هر سال در دانشگاه‌های ایران ۹۰۰ هزار فارغ‌التحصیل خارج می‌شوند اما متذکر می‌شوم که تمامی مسائل با رونق در سایه بهبود محیط کسب و کار امکان‌پذیر است و این مسئله یکی از اهداف دولت بنده یعنی دولت تدبیر و امید است و این دولت در کوتاه‌مدت نیز بسته‌های تشویقی امید خواهد داشت.

برخی کارشناسان با طرح این پرسش ها که چگونه باید ایجاد اشتغال کرد، چگونه می توان مشکل بیکاری جوانان که امروز به مهمترین مشکل کشور تبدیل شده را حل کرد؟ آیا دولت باید بیکاران را جذب کند و برای آنها ایجاد اشتغال کند؟ آیا غیر از دولت و بخش دولتی از راههای دیگری نمی توان برای جوانان کار ایجاد کرد؟ معتقدند علاوه برتلاش های دولت در این زمینه گسترش فرهنگ کارآفرینی در جامعه از راهکارهای مهم  ایجاد اشتغال و حل مسئله بیکاری است.

عدم تناسب آموزش دانشگاهی با نیازهای بازار، فقدان مواد درسی در زمینه کار و کارآفرینی، علاقمندی قشر عظیمی از جوانان بیکار به کارهای اداری و دولتی، نبود خدمات مشاوره ای مناسب جهت ارتقاء توانمندیهای فارغ التحصیلان و عدم معرفی ظرفیت و پتانسیل های موجود به افراد، عدم ارایه طرحهای مهم توجیه پذیر و اشتغالزا و عدم مسئولیت پذیری هر بخش، کمبود آموزشهای عملی شغلی، عدم حمایت سازمانها و سیستم های بانکی از کارآفرینان، باعث شده است که به  بیکاران افزوده شود.

توجه به صنایع کوچک که به سرمایه گذاری های کمتر نیاز دارند و اشتغال زایی آنها بیش از صنایع بزرگ، خروج نیروهای خارجی از کشور و آموزش و اعزام نیروی کار داخلی به بازارهای جهانی، انعطاف پذیر کردن قانون کار که کارفرماها تمایل بیشتری به استخدام کارگران داشته باشند، فراهم آوردن زمینه های مناسب برای سرمایه گذاری در بخش خصوصی، توجه به صادرات غیرنفتی، کنترل جمعیت، ایجاد تحول در نظام کشاورزی و تولیدی کشور به سوی صنعتی شدن و راه ها و سیاست های متعدد دیگری که لازم است در نظام اقتصادی دنبال شود و اگر مسوولین، اشتغال زایی را در اولویت برنامه ها و اهداف خود قرار دهند، نهایتا جامعه به رشد اقتصادی مطلوبی دست پیدا خواهد کرد.

 در این میان پروژه‌ها و طرح‌های زیر بنایی و اساسی شهرستان میانه و رکود در واحدهای صنعتی و تولیدی و همچنین نارضایتی مردم از نحوه خدمات‌دهی دستگاه‌های اجرایی و  آمار نگران‌کننده بیکاری در بین جوانان تحصیل‌کرده و آینده نامشخص پیش روی طرح‌های جدید دولت تدبیر و امید ازجمله سند تدبیر و توسعه، ازجمله مواردی است که به‌صورت ریشه‌ای و دقیق در خصوص میزان پیشرفت و عملیاتی شدن آن‌ها تاکنون جلسات مداوم و اطلاع‌رسانی دقیقی انجام نگرفته است.

ای‌کاش مسئولین بجای تکرار جمله  معروف " جیب دولت به خاطر تحریم‌ها خالی است " و یا " با اجرایی شدن برجام شاهد حل تمامی مشکلات خواهیم بود"، با اتخاذ تصمیمات عملی و در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و در اختیار گذاشتن منابع مالی از طریق وام‌های خوداشتغالی به‌منظور بهبود وضع معیشتی مردم گام بردارند. هر چند با برداشته شدن تحریم ها و اجرایی شدن برجام نیز گزه مشکلات زندگی و معیشت مردم و  جوانان در حوزه های مختلف همچنان بسته بافی ماند.

همانطور که در متن نیز اشاره شد افزایش آمار بیکاری در هر منطقه می‌تواند زمینه‌ساز بروز مشکلات و معضلات اجتماعی و پایین آمدن روحیه امید به زندگانی در میان اقشار مختلف جامعه شود. این موهم در شهرستان میانه به‌عنوان وسیع‌ترین شهرستان در استان آذربایجان شرقی و به لحاظ پراکندگی بخش‌ها و روستاهای تابعه، می‌تواند عاملی نگران‌کننده در مسیر توسعه و آبادانی  این منطقه بشمار آید.

 شهرستان میانه با هشت هزار و ۵۰۰ نفر بیکار، در نرخ بیکاری بالاتر از متوسط استان

شهری پرافتخار در تاریخ ایران و آذربایجان که ثابت کرده است از دیرباز عهده دار بودن وزارت امورخارجه ایران تا رسیدن به بالاترین مقامات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران امروز نشان از استعداد و نبوغ مردمانش داشته که تبدیل شدن میانه به قطب ورزشی ایران با درخشش ورزشکارانش و بلند آوازه کردن نام ایران در سکوهای جهانی دلیل دیگری بر همت والا و اراده پولادین فرزندان میانه است.

اما متاسفانه بیش از ۲۹۰ واحد تولیدی و صنعتی در این شهرستانوجود دارد که بالای ۷۰ درصد این واحدها با مشکلات بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و برای ایجاد اشتغال و سودآوری این کارخانه‌ها و واحدها نیازمند توجه ویژه دولت می باشند.

درحالی‌که مسئولین و کارشناسان  امر اشتغال و صنعت  در شهرستان میانه بر این موضوع اذعان دارند که در حوزه تعاونی‌های صنعتی پیشرفت چندانی نداشته‌ایم، نبود برنامه‌ای مدون برای  ایجاد فرهنگ کارآفرینی و حفظ اشتغال موجود در واحدهای تولیدی، به‌منظور چراغ راه قرار دادن در مسیر آینده اقتصادی شهرستان ازجمله مواردی است که در میان مشکلات فراوان، کم‌اهمیت و به فراموشی سپرده‌شده و چرخش چرخ اقتصادی و تولید شهرستان را کند ساخته است.

بی‌شک  در شرایط کنونی فراهم آوردن امکانات و نیازهای اولیه برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و تشکیل تعاونی‌ها و بنگاه‌های کوچک زودبازده و تسهیل در پرداخت تسهیلات بانکی و ارائه طرح‌های پیشنهادی و بسته‌های حمایتی سرمایه‌گذاری، می‌تواند راهکاری مؤثر در رفع این معضلات اقتصادی و اجتماعی پیش روی شهرستان میانه بشمار آید.

شهرستان میانه علی رغم اینکه بزرگترین شهرستان استان به لحاظ جغرافیائی می باشد، از حیث جمعیت چهارمین شهرستان پرجمعیت استان است و جمعیت شهرستان که در سرشماری سال ۹۰ – ۱۸۵,۸۰۶ نفر ثبت شده است.

شهرستانی که در سال ۱۳۵۹ آمار جمعیتی روستاهایش ۱۶۴۳۸۵ نفر بود و متاسفانه در حال حاضر این تعداد بواسطه بیکاری جوانان و مهاجرتشان به عدد ۷۹۰۶۸ رسیده است. این دهستان ها با وجود منابع فراوان طبیعی و فرصت های بکر ایجاد شغل در زمینه هایی همچون کشاورزی، دامی و دارا بودن بهترین محصولات صادراتی ایران همچون سیب و برنج تا بحال نتوانسته از این منابع عظیم در صدد اشتغال جوانان سرگردان خود در شهرهای غربت برآید. دومین شهر مهاجر فرست به پایتخت، امروز میانه در حالی این روزهای دشوار را سپری میکند که نه تنها از وجود منابع عظیم صنعتی بی بهره نبود، بلکه زمانی صاحب یکی از پرسودترین قطب های صنعتی استان و ایران بوده است.

نبود اشتغال پایدار، عامل اصلی روی آوردن جوانان میانه ای به مواد مخدر

امروزه عدم توجه به فرهنگ‌سازی برای حل بنیادین و ریشه‌ای اعتیاد عواقب بسیار منفی در جامعه داشته است و به جرات می توان گفت در پیشگیری از اعتیاد فرهنگ‌سازی نشده یا اگر هم بوده بسیار اندک و سطحی بوده است.

شهرستان میانه با میزان ۱۳ درصد با اختلاف چشم گیر از نرم ۱۰ درصدی استان، بالاترین آمار بیکاری را به خود اختصاص داده است.

افزایش نزاع و درگیری های ها در طی سالیان گذشته و بخصوص ماه های اخیر زنگ خطر جدی را به منظور جلگیری از اتفاقات و حوادث تلخی همچنین قتل و چاقو کشی در این شهرستان را به صدا در آورده است.

بدون از هر جنبه ماجرا به مشکلات و معظلات خواهیم دید که گرایش جوانان به مواد مخدر و یا صرف و اتلاف هزینه و وقت در قلیان سراهای متعدد سطح شهر به عنوان یکی از تهدیدات جدی پیش روی شهرستان و منطقه به شمار می آیند.

از سال ۹۱ تا ۹۴ تعداد ۲ هزارو ۸۰۰ نفر معتاد در سطح شهرستان شناسایی شده که در حال حاضر علاوه بر ۱۱ مرکز ترک اعتیاد موجود، ۲ کمپ و مرکز نگهداری بر اساس تقسیم بندی ماده ۱۶ اجباری و ماده ۱۵ اختیاری در سطح شهرستان میانه فعال می باشند.

 در شهرستان میانه طی سال ۹۴ به میزان ۷۴ کیلو گرم مواد مخدر کشف و ۴۷۳ نفر معتاد در سال دستگیر شده اند و در حال حاضر میزان مراجعه به ۱۱ مرکز ترک اعتیاد در شهرستان با آمار ۱ هزارو ۸۰۰ نفر از ابتدای سال ۹۴ می باشد.

بدون شک این آمار و ارقام هیچ گاه با واقعیت های جامعه نمی تواند بصورت صد در صدی هم خوانی و مطابقت داشته باشد و نیازمند برنامه ریزی و فرهنگ سازی درست در راستای ریشه کنی و مبارزه مداوم با بحث اعتیاد است.

در حال حاضر نیز ۵۷ هزار و ۵۹۳ نفر معتاد شناسنامه دار تحت پوشش ستاد استان است، که از این تعداد، ۵۵ هزار و ۸۳۹ نفر آقا و یک هزار و ۷۵۴ نفر خانم هستند و استان آذربایجان شرقی با ۱/۹۱ درصد رشد مصرف مواد مخدر، در بین استان های کشور در جایگاه بیست و یکم قرار دارد و شهرهای تبریز، مراغه و میانه به ترتیب آلوده ترین شهرهای استان از نظر مصرف مواد مخدر هستند.

بیش از ۲۹۰ واحد تولیدی و صنعتی در این شهرستان فعال است اما بالای ۷۰ درصد این واحدها با مشکلات بزرگی دست و پنجه نرم می‌کنند که برای ایجاد اشتغال و سودآوری این کارخانجات و واحدها دولت باید توجه ویژه ای به این امر داشته باشد.

پایگاه خبری میانا به عنوان رسانه ای مردمی علی رغم به صدا در آوردن زنگ خطر وضعیت موجود، آمادگی خود را در راستای فرهنگ سازی و اطلاع رسانی های لازم و همکاری و تعامل با تمامی دستگاه های اجرایی و مسئولین خدمتگذار اعلام نموده و امیدوار است در سال ۹۵ که از سوی مقام معظم رهبری (مد) به نام اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل مزین شده است، مسئولین با همت والا قدم در راه رفع مشکلات و موانع پیش روی جوانان این شهرستان و همچنین ایجاد اشتغال پایدار به منظور توسعه منطقه و جلوگیری از مهاجرت جوانان به شهرهای بزرگ و حتی خارج کشور بگذارند.