فرارو- نگاه ها به ترکیه است. کشوری که این روزها در کانون یک زلزله بزرگ قرار دارد. زلزله ای با محوریت فساد مالی، اما محو در جنگ های سیاسی. ابعاد زلزله عظیم ترکیه به ایران نیز سرایت کرده است. در این میدان نام دو بازرگان شاخص ایرانی به چشم می خورد. بابک زنجانی و علیرضا ضراب. یکی تاجری تازه به دوران رسیده و دیگری تاجرزاده ای قدیمی. اکنون رضا ضراب دستگیر شده است به همراه چندین آقازاده پر نفوذ ترکیه. علیرضا ضراب متهم به پول شویی و پرداخت رشوه است.
علیرضا ضراب متولد سال 1362 در باکو است، مرکز جمهوری آذربایجان. او فرزند حاج حسین ضراب تاجر قدیمی بازار امیر تبریز است. تاجری که سال گذشته کار خانه فولاد کاوه تیکمه داش را به بهره برداری رساند تا به یکی از بزرگترین بازیگران بازار آهن و فولاد ایران تبدیل شود. حاج حسین تاجری است که در فعالیت های خیر خواهانه نیز شرکت دارد. او در مهر ماه سال 91 مبلغ 500میلیون تومان به زلزله زدگان استان آذربایجان شرقی کمک مالی کرد.
اما علیرضا پسر کوچک حاج حسین سالها است که در ترکیه به فعالیت اقتصادی می پردازد او مالک یکی از بزرگترین صرافی های استانبول است. علیرضا را در ترکیه با شهرت"صراف" می شناسند، شاید پیشه او باعث شده است که این گونه شهرت یابد. اما برخی رسانه های ترکیه می گویند او فامیل خود را در ترکیه به "صراف" تغییر داده است.
خانواده ضراب در ایران نیز به فعالیت در حوزه ارز پرداخته اند. گفته می شود این خانواده در دوران جنگ تحمیلی به دبی رفته اند و در آن جا صرافی راه اندازی کرده اند. خانواده ضراب جدای از فعالیت در عرصه فولاد و صرافی در حوزه کشتی سازی نیز فعالند. کشتی سازی "رویال" در استانبول ترکیه متعلق به این خانواده است.
حاج حسین ضراب پسر دیگری نیز دارد که در ایران فعالیت می کند. محمد ضراب مدیر عامل کارخانه فولاد تیکمه داش است. اما پسر کوچکتر همیشه در ترکیه و کشور آذربایجان فعالیت کرده است. او مسئول فعالیت های اقتصادی خانواده در این دو کشور است.
اکنون این خانواده با چالشی بزرگ روبه رو شده اند. مغز متفکر آن ها درگیر یک رسوایی در ترکیه شده است. چندی است پرونده بزرگ فساد مالی در ترکیه گشوده شده که دامن بسیاری از سیاستمداران نزدیک به دولت و فرزندان ان ها را گرفته است. بانک "خلق" نزدیک به حزب نخست وزیر اردوغان در متن این پرونده قرار دارد. در این پرونده فرزندان سه وزیر دولت اردوغان حضور دارند. دستگیر شده گان متهم به تشکیل شبکه فساد مالی، تبانی در مناقصه ها و پرداخت رشوه هستند.
در بین دستگیر شده گان نام سلیمان ارسلان (رئیس بانک خلق)، مصطفی دمیر (شهردار منطقه فاتح استانبول و عضو حزب حاکم عدالت و توسعه)، پسر معمر گولر (وزیر کشور که نیروی پلیس هم زیر نظر او اداره می شود)، پسر ظفر چاغلایان (وزیر اقتصاد) و پسر اردوغان بیرقدار (وزیر محیط زیست و شهرسازی) دیده می شود.
اتهام رضا ضراب نیز مشابه است. او برای پرداخت رشوه متهم است، اما با هدفی متفاوت. گفته میشود ضراب موفق شده در طول یک سال گذشته، 10میلیارد دلار را به صورت پول و طلا به ایران منتقل کند و برای انجام این کار، دهها میلیون دلار رشوه پرداخته است. به نظر میرسد وی از راه بانک «خلق» ترکیه موفق به انجام این کار شده است. این بانک پیش از این به دلیل نقض تحریمها و ارسال طلا به ایران در مقابل دریافت نفت، تحت نظر قرار داشت.
اتهام دیگر ضراب این است که با تشکیل 11 شرکت صوری پولشویی کرده است. پرونده دیگر وی، مربوط به هواپیمایی است که سال گذشته در فرودگاه آتاتورک به زمین نشست و از داخل آن یک و نیم تن طلا از کشور غنا به مقصد دوبی کشف شد. هواپیمای مذکور متعلق به شرکت هواپیمایی "سورینت کیش" بوده است. شرکتی که مالک آن بابک زنجانی است.
پس از کشف این میزان طلا سفارت آمریکا از دولت ترکیه درخواست کرد که درباره آن تحقق کند. تحقیقی که برخی گزارش ها می گویند عامل افشای فساد مالی در ترکیه شده است. شاید همین موضوع عاملی شد که رجیب طیب اردوغان دو روز پیش صراحتا برخی سفرای کشورهای خارجی در ترکیه را تهدید به اخراج کرد. به نظر می رسد اشاره او به سفیر آمریکا بوده است.
روزنامه زمان متعلق به مخالفان نخست وزیر ترکیه گزارش داده است که مجموع اتهامات مالی ضراب به 87 میلیارد یورو می رسد. اتهامی سنگین که می تواند تبعات سختی برای این تاجر جوان داشته باشد. این روزنامه مدعی است که جابجایی این مبلغ از طریق بانک ملی ایران صورت گرفته است و 40 درصد آن مبلغ متعلق به دولت ایران است.
رضا ضراب همچنین متهم است که با روش های غیر قانونی مجوز اقامت خود در ترکیه را دریافت کرده است و برای ایرانی های دیگری نیز مجوز اقامت تهیه کرده است.
زندگی خصوصی
زندگی خصوصی علیرضا ضراب نیز پر حاشیه است، شاید پر حاشیه تر از زندگی حرفه ای و کاری او. زندگی خصوصی او از جذابیت ویژه ای برخوردار است. سه سال پیش در برخی رسانه های ایران خبری منتشر شد که در ابتدا شایعه تلقی شد. خبر این بود که "اِبرو گوندش" خواننده مشهور ترک با یک تاجر ایرانی ازدواج کرده است. نگاه اولیه به این خبر همچون شایعاتی بود که حول سوپر استارها شکل می گیرد. می گفتند این هم مانند داستان "علاقه سیبل جان به رضا شاهرودی است!". اما خیلی زود معلوم شد که ازدواج "ابرو" با تاجر ایرانی شایعه نیست، حقیقت است.
این ازدواج از این جهت جالب توجه است که خانواده ضراب خانواده ای مذهبی هستند و ازدواج پسر یک خانواده مذهبی با یک خواننده اهل کشور ترکیه عجیب می نماید. گفته می شود "اِبرو" سال 2009 با رضا ضراب آشنا شده است. ضراب سال 2010 با این خواننده ازدواج کرد و مدتی پس از این ازدواج تصاویری از حضور "اِبرو" در کرج منتشر شد. گفته می شد او مدتی در منزل خواهر ضراب اقامت گزیده بود.در آن زمان شایعه شده بود که این خواننده ترک در مراسم افطاری به میزبانی اسفندیار رحیم مشایی شرکت کرده است. شایعه ای که تکذیب شد.
برخی اخبار حاکی از این است که حاصل ازدواج "اِبرو" و "ضراب" یک دختر است. دختری با نام "آلارا". "اِبرو" پیش از این دو بار ازدواج کرده بود. او نه سال از علیرضا ضراب بزرگتر است. در کنار حاشیه های پیرامون ازدواج علیرضا ضراب رسانه های ترکیه می گویند که او با "ابراهیم تاتلیسس" و "سیبل جان" نیز روابطی داشته است.
قربانی جدال سیاسی؟
علیرضا ضراب اکنون متهمی جذاب است. متهمی جوان که در میانه یک "جنگ قدرت" سیاسی گرفتار شده است. جنگ قدرتی که نه در ایران زادگاه اجدادش و نه در آذربایجان زادگاه خودش در حال وقوع است. او درگیر جنگ مخالفان نخست وزیر ترکیه با دولت این کشور شده است. جنگی که می تواند به قیمت پایان حاکمیت اردوغان تمام شود.
اتهامات علیرضا ضراب تاکنون ثابت نشده اند. هنوز نمی توان تائید کرد که او درگیر پولشویی، رشوه و ... است. تمام اتهامات ضراب توسط مخالفان سیاسی اردوغان اعلام شده اند. منابع رسمی در این باره اظهار نظری نکرده اند. شاید همه این اتهامات فقط در راستای "جنگ قدرت" در ترکیه باشد.
دستگیری او توسط پلیس که زیر نظر دولت قرار دارد تنها نشانه ای است که می توان به آن استناد کرد. با این حال شواهدی دیگری وجود دارد که نشان می دهد در سال های اخیر مقادیر زیادی طلا از ترکیه به ایران وارد شده است. تجارتی که رضا ضراب در آن متخصص است و اتهامات او پیرامون آن است.
اداره دولتی آمار ترکیه سی اردیبهشت ماه سال 91 در گزارش خود از بازار طلای این کشور اعلام کرد که صادرات طلا از ترکیه به ایران بیش از ۳۰ برابر افزایش داشته است.
در همان زمان یک منبع آگاه بازار طلا در ترکیه که نخواست نامی از او برده شود به خبرگزاری رویترز گفته بود که چون تجارت ترکیه با ایران از لحاظ سیاسی موضوعی حساسیتبرانگیز است، دو کشور توافق کردهاند که از طلا به جای معاملات نقدی و واردات نفت ایران استفاده کنند.
ابراهیم رحیم پور معاون وزیر خارجه ایران درباره ارتباط اتهامات رضا ضراب و بازداشت او با اوضاع اقتصادی ایران گفته است: «حرف های مختلفی در مورد ارتباط این موضوع با مسائل اقتصادی ایران مطرح است و ما هنوز در شرایطی نیستیم که بخواهیم قضاوت کنیم و یا اینکه ببینیم از کل ماجرا چقدر مربوط به ایران میشود، اما به نظر میرسد که یک موضوع پیچیده است که ابعاد بیشتری دارد.»