قدم چهارم

قدم چهارم

ما یک تراز نامه اخلاقیبی باکانه و جستجوگرانه از خود تهیه کردیم.

-- رسالت همه قدم ها برداشتن موانع بین ما و خداوند است و در این قدم عدم شناخت من از خودم بعنوان یک انسان حائل و مانعی بین من و خداوند که می بایستی با کار کردن این قدم تا حد امکان از بین برود.

قدم چهارم ابزار لازم جهت شناخت خود و نیز اطلاعات مورد نیاز برای دوست داشتن خود را به ما می دهد. هدیه این قدم آسایش – نشاط – آرامش و آزادی است و ننوشتن تراز نامه باعث عود بیماری و مصرف خواهد شد.

قدم چهارم دروازه بهبودی است. در این قدم اطلاعات لازم برای کار کردن قدمهای پنجم و نهم را بدست می آوریم.چون بیماری ما لاعلاج و پیشرونده است

پس لازم است فرآیند قدم چهار بارها و بارها در طول زندگی ما تکرار شود. (انکارها – رنجشها – ترسها و دیگر نواقص ما بنا بر خصوصیت بیماریمان مرتبا به ما هجوم خواهند آورد.) هدف ما در بهبودیبیداری معنوی است و با انجام مکرر قدم چهار ذات و ریشه خطاهای ما را آشکار می سازد. همچنین به ما کمک می کند نقاط قوت وجود خود را شناسایی کنیم.

فرآیند تراز نامه نویسی راهی بسوی آزادی از شر گرفتاریهایمان می باشد و قرار نیست با نوشتن تراز نامه به محکومیت خود بپردازیم و ثابت کنیم که چقدر بد بوده ایم.در فرآیند قدم چهارم برای ما مشخص میشود که مشکلات ما حتی قبل از اولین بار مصرف مواد مخدر وجود داشته است و احساساتی مانند ترس- رنجش-متفاوت بودن وانزوا بود که ما را به سمت مصرف مواد مخدر هل می داد. ما مواد مصرف می کردیم تا این احساسات بد و ناخوشایند را تغییر دهیم.

تراز نامه ما دردها و درگیریهای حل نشده گذشته مان را برای ما عریان می سازد تا دیگر در اختیار آنها نباشیم.



مفهوم بی باکانه در این قدم به این معنی است که علارغم همه ترسها یمان کار نوشتن ترازنامه را شروع کنیم. یعنی شهامت صادق بودن با خودبا خدا و با راهنمایمان. یعنی شهامت اعتماد به فرآیند این قدم و خداوندجهت رفع مشکلاتمان در انجام قدم.

نوشتن تراز نامه هیچگاه پایانی ندارد و هیچکس نمی تواند کاملترین ترازنامه را بنویسد بنابراین به دام کمال گرایی نمی افتیم و بصورت منظم و مستمر شروع به نوشتن آن با کمک گرفتن از خداوند می کنیم.

مدت زیاد پاکی نباید مانعی در شناسایی ترس از انجام این قدم باشد. احساس ترس از انجام اینکار طبیعی است.ممکن است ریشه ترس ما را از انجام این قدمتجربه های ما از کارکردهای قبلی این قدم باشد.چون فهمیده ایم که نوشتن ترازنامه به معنای تغییر است و دیگر نمی توان بدون پرداخت بهای سنگین و درد بسیار از روی خصوصیات مخرب خود عمل کرد.



بعضی وقتها اینکار(ترازنامه نویسی)به معنای رها کردن چیزی یا کسی یا خصوصیتی و یا رنجشی در زندگیمان خواهد بود.چیزهای که اغلب به آنها وابستگی شدیدی پیدا کرده و از وجود آنها احساس امنیت میکنیم. بنابراین نیاز به شهامت و بی باکی زیادی در انجام قدم چهارم داریم.

ما به بی باکی و شهامت نیاز داریمچون باید بر انکار و عدم تمایلمان غلبه کنیم. عدم تمایل نسبت به آشکار شدن ابعاد بیشتر و بزرگتر بیماریمان و اینکه این بیماری تا چه اندازه در همه جنبه های زندگی ما ریشه دوانده. پی بردن به این مسئله می تواند باعث وحشت و حیرت ما شودبنابراین بی باکی ضرورتی اجتناب نا پذیر است.

ترازنامه اخلاقی

در برنامه ما و در این قدم لغت اخلاقی هیچ ربطی به محدودیتهای رفتاری – معیارهای اجتماعی و یا قضاوتهای دیگران ندارد. ترازنامه اخلاقی ابزاری است تا از طریق آن اخلاقیات – خصوصیات – ارزشها و اصول شخصی خودمان را کشف کنیم.

در این قدم می آموزیم نگاهی متفاوت به اخلاق داشته باشیم و مجبور نیستیم این نگاه را با ارزشها و اصول مورد قبول دیگران ربط دهیم. قضاوت آنها اهمیتی ندارد.

ترازنامه ای از خودمان

ترازنامه قدم چهارمترازنامه ای از خودمان است و نه مربوط به دیگران. باید مراقب باشیم تا نقش خودمان را در حوادث و رویدادهای زندگیمان پیدا کنیم تا از احساس رنجش و ترس و انزوا و دیگر احساسات ناخوشایند رهایی پیدا کنیم. (کمک راهنما ضروری است.)

اصول روحانی

تمایل برای انجام این کار (ترازنامه نویسی)ضروری است.

شروط سه گانه تمایل

صداقت : نیاز است در انجام نوشتن ترازنامه بصورتی دقیق و وسواسی با خود صادق بوده و در هر مرحله از خود سوال کنیم آیا این مطلب را با صداقت نوشته ام یا خیر؟

شهامت : برای روبرو شدن با ترسهایمان (ترس از نوشتن ترس از روبرو شدن با خود واقعی ام و دیگر ترسها)نیاز به اصل روحانی شهامت داریم.

ایمان و اعتقاد : نسبت به فرآیند قدم چهارم و اینکه خداوند قادر است ما را در انجام این قدم (نوشتن ترازنامه و پیدا کردن واقعی و شناخت خودمان)یاری می کند 

تکنیکهای نوشتن ترازنامه

نشستن در محیطی آرام – تمرکز افکار بروی موضوع – دعا کردن برای ابراز نهایت دقت – جستجو گری و صداقت 

محدودیتی نداریم برای اینکه مطالب کلیشه ای بنویسیم بلکه آزاد هستیم تا هر مطلبی که ارزش نوشتن را دارد در ترازنامه بیاوریم. 

ترازنامه ما بایستی حول سه محور :-رنجشها -ترسها -روابط جنسی نوشته شود.

رنجشها

وقتی احساسات قدیمی را دوباره حس می کنیم و قادر به رها کردن آنها نیستیم و یا وقتی نمی توانیم چیزی و یا کسی که ما را ناراحت کرده ببخشیم و یا فراموش کنیم

در حالت رنجش هستیم.

نوشتن رنجشها به شرطی که بتوانیم نقش خود را در ایجاد آنها ببینیم(مثل توقع زیادی)کمک می کند تا بتوانیم آنها را رها کنیم.

نوشتن رنجشهایمان به کشف راهها و الگوهای رفتاری می انجامد که از طریق پیروی از آنها همیشه به دام می افتادیم و در چرخه خشم و تاسف بحال خود گیر می کردیم.

بعضی از اوقات عدم توانایی و عدم تمایل من برای تجربه کردن بعضی از احساسات باعث بوجود آمدن رنجشها در من می شد. 

قدم چهارم کمک می کند تا همانطور که رنجشهایمان را بررسی می کنیم بتوانیم احساسات خود را اعم از منفی یا مثبت شناسایی و بررسی کنیم. انکار کمک می کند تا با اقرار به احساسات بد و شناسایی آنها از قیدشان رها شویم. مثل احساس گناه یا خجالت (که بصورت واقعی و غیر واقعی بروز می کنند)

احساس گناه یا خجالت واقعی در زمانهایی که کارهایی بر خلاف اصول و ارزشهای مورد قبولمان مرتکب شده ایم(مثل وارد ساختن خسارتی یا سوءاستفاده از کسی)ظاهر می شوند.

احساس گناه یا خجالت غیر واقعی احساساتی هستند که ما هیچ نقشی در آنها نداریم بلکه توسط خانواده – جامعه – مذهب و یا مرامات به ما القاءشده اند. مرز بندی و تشخیص این مرزبندی بسیار ضروری است.



ترسها

ریشه بیماری اعتیادبا تلاقی مملو از ترسهای خودمحورانه است و اصولا اعتیاد بیماری ترس است.ترس فعال کننده تمامی نواقص شخصیتی ماست.

پس از ترس دروغ می گوئیم – با ترس عقب می کشیم و منزوی می شویم – با ترسیدن مواد مخدر مصرف می کنیم – با ترسیدن به دیگران صدمه زده و آزارشان می دهیم – با ترسیدن از دیگران سوءاستفاده می کنیم – با ترسیدن تایید طلبی می کنیم – با ترسیدن پرخاشگرو هتاک می شویم – کتک می زنیم و کتک می خوریم – با ترس از تنهایی دیگران را استثمار می کنیم – با ترس از نداشتن خود خواهانه حرص می زنیم و بی ملاحظه گی می کنیم – با ترس از دست دادن چیزی یا موقعیتی بر سر اصول سازش می کنیم – با ترس از اینکه تحت فشار احساسی شدید قرار بگیریم نصفه و نیمه زندگی می کنیم و زندگی می کنیم بدون اینکه کاملا زنده باشیم.(حرف خود را می خوریم و یا از مبارزه دست بر می داریم اوضاع و احوال روز و یا زندگی)

هدف از لیست کردن ترسهایمانریشه کنی ترسهای خودمحورانه و خودخواهانه از وجودمان است تا دیگر نیرویی برای انهدام و خرابی نداشته باشد.





روابط

لازم و ضروری است که راجع به روابطمان با هر کس و هر چیز و هر موسسه و نهادی(نهادهای قانونی و یا دینی)و حتی روابطمان با نیروی برتر را در ترازنامه بنویسیم.(مثل روابط با اجتماع یا قانون و....)

حتی اگرکوچکترین فکری راجع به یک رابطه قدیمی (از هر نوع که باشد)به ذهن مان می رسد یا احساسی راجع به آن رابطه حس می کنیمپس مطلبی در مورد آن وجود دارد که بایستی در ترازنامه بررسی شود.

در نوشتن ترازنامه بایستی مشخص گردد چه تضادهایی در شخصیت من وجود دارد که بر روی دوستی یا در روابط عاشقانه و عادی من تاثیر منفی می گذارد و چرا روابط من اغلب به ناکامی و تلخ کامی منجر می شود .

در نوشتن این بخش از ترازنامه کشف می کنیم که چرا از ایجاد صمیمیت با دوستان – شرکا و همسر و خانواده خود اجتناب می کردیم.(آیا از ترس شناسایی شخصیت بیمار من توسط دیگران نبوده است)و اینکه چرا در دوستی هایم متعهد نبوده – سوءاستفاده می کردم – استثمار می کردم – صدمه می زدم و مسئولیتی بعهده نمی گرفتم و همچنین اینکه چرا در بعضی از روابطم اجازه سوءاستفاده به دیگران می دادم تا احساس اجحاف و سوءاستفاده شدن و قربانی شدن بکنم.

در نوشتن این بخش از ترازنامه بایستی روشن شود که کدامیک از نواقص اخلاقی من بیشترین تاثیر را بروی روابط من دارد.(عدم صداقت – خود خواهی – کنترل سوءاستفاده و...)

کشف این مسئله که چرا در نشست و برخاست با افراد مختلفشخصیت من نیز تغیر می کند بسیار ضروری و مهم است.(بوقلمون صفتی و تایید طلبی – چاپلوسی و نان به نرخ روز خوردن



روابط جنسی

نوشتن این بخش از ترازنامه بسیاری از افراد را از انجام این قدم باز می دارد. ولی پی بردن به دلیل پرداختن به اینگونه از روابط به ما کمک می کند تا با آن راحت باشیم.

قرار است که پس از انجام قدم چهارم با تمایلات و باورهای جنسی خود ارصلح باشیم و نگاه گناه آلود به آنها نداشته باشیم.

با ترازنامه نمی نویسیم تا خود را با رفتارهایی که دیگران بعنوان رفتار نرمال قبول دارندمقایسه کنیمبلکه این کار را فقط بخاطر اینکه بتوانیم ارزشها – اصول و اخلاقیات خود را شناسایی کنیمانجام می دهیم. این مقایسه ممکن است به ما احساس گناه – پشیمانی و یا مزمت خود را القاءکند.



نوشتن این بخش از ترازنامه به ما کمک می کند تا تمایلات جنسی خود را با عشق اشتباه نگیریم.همچنین نوشتن تراز روابط جنسی ما را روشن می سازد در صورتیکه پیش شرط روابط سکسی با افرادیک شرط لازم الاجرا در روابط من می باشد. پس این نوع رابطه یک رابطه ناسالم و بر مبنای سوءاستفاده است.

در این ترازنامه می فهمیم که نباید برای پر کردن خلاء روحانی و اجتناب از تنهایی و یا برای رها شدن از یک احساس ناخوشاینداز روابط جنسی استفاده کنیم.



سوءاستفاده

دردناکترین مرحله در انجام قدم چهارم پرداختن به این قسمت است که شاید راهنما بتواند ما را در گذر از این مرحله کمک نمایید و دعا کردن می تواند بسیار موثر باشد.

یادآوری این مطلب که توسط کسانی که قرار بود ما را دوست داشته باشند و یا ازما حمایت و مراقبت کنند مورد سوءاستفاده قرار گرفته ایم بسیار درد ناک است. دردناکترین احساسی که در تمام مدت عمر تجربه کرده ایم.

تا زمانی که دردها را در درون خود بصورت یک راز نگه داریمممکن است باعث انجام کارهایی شود که نمی خواهیم انجام دهیم.(مثل فاصله گرفتن از دیگران یا انزوا – حس انتقام جویی و تقویت اعتقادات مخرب)

ابراز حقیقت و گشودن بند از پا ما را بسوی رهایی از دردهایمان رهنمون می سازد.(ما مستحق سرزنش نبوده ایم و نقش ما فقط حمل طولانی مدت این رازها بوده است.) همچنین اگر چنانچه ما به سوءاستفاده از دیگران مبالات ورزیده ایم نباید اجازه دهیم احساس خجالت ناشی از آن به یس تبدیل شود.فرآیند بهبودی و کارکردن بقیه قدمها فرصت جبران خسارت را به ما می دهد.

باید مراقب باشیم در نوشتن ترازنامه هیچ گونه رازی را هر چقدرمهم هم که باشد از قلم نیندازیم.چون در غیر این صورت دستاویزی برای کارنکردن برنامه برای خود بوجود آورده ایم.

باید مواظب بزرگنمایی خود در نوشتن ترازنامه باشیم.بعضی از ما مسائلمان را برای جلب توجه دیگران بزرگنمایی می کنیم که این مسئله کمکی به ما جهت شناخت خود واقعیمان نمی کند بلکه ما را به بیراهه می برد.

ما در فرآیند قدم چهارم در حال ساختن یک خودارزشی هستیم بر مبنای حقیقت و صداقت و نه بر مبنای دروغ و باطل . حال وقت آن است که حقیقت را درباره خودمان بگویم .

در این قدم بایستی به داشته های خود و کارهای درستی که انجام داده ایم که برروی ما و اطرافیانمان تاثیرات خوب و مثبتی نیز داشته اندبپردازیم و دلیل آن این است که اولا تصویر کامل و روشنی از خود داشته باشیم و دوم اینکه این ویژگیهای مثبت را تقویت کنیم.یکی از معنای شکر گزاری دیدن خصوصیات خوب و مثبت خود و تقویت بکارگیری آنها در خدمت خود و دیگران است.

انجام قدم چهارم ممکن است باعث احساس یس – تحقیر یا احساس نشاط و شادی شود.ولی مهم این است که یکی از تعهدات خود را راجع به بهبودیمان انجام داده و یکی از کارهای مهم را به پایان رسانده ایم و نیز خود را برای انجام بقیه قدمها واجد شرایط ساخته ایم.

انجام این قدم همچنین قابلیت زیستن در امروز را به ما می دهد. چون ما را از قید رنجشهای گذشته ترسهای آینده و نیز مشکلات امروز که بعض ریشه در روابط مان داردرها می سازد.