نسل کشی در قرن بیست و یکم (نویسنده سعید ختایی)

شاید انسان اولین تصوریی که در ذهن خود از شنیدن واژه نسل کشی به تصویر میکشد تصاویر گروه اجساد زیاد انسانهای بی گناه ویا گورهای دسته جمعی که قربانی سیاست های راسیسمی شده اند . بله شاید شما هم اینگونه نسل کشی ها را مربوط به سالهای دور بدانید. کنوانسیون1938ممنوعیت ومجازات نسل کشی اولین کنوانسیون پس از جنگ جهانی اول است که به حمایت از حقوق انسانی ملت ها می پردازد در تعریف نسل کشی که عبارتست از طراحی هماهنگ اقدامات مختلف با هدف نابودی بنیانهای اساسی گروه های ملی در جهت نابود سازی خودگروه و فروپاشی نهادهای ملی اجتماعی حیات فرهنگی و زبانی یا تاریخی ان گروه که نهایت سبب سلب کرامت وحتی زندگی افراد متعلق به این گروه ها میشود.

چون هستی (حیات)مفهومی است که برای جمع معنا دارد. شاید با مرگ یک فرد حیاتش به پایان میرسد اما حیات یک جمع مانند گروهی اقلیت در موجودیت افراد ان میباشد مرگ فیزیکی اعضا نمی تواند موجب نابودی گروه شود هر چند به سلامت ان ممکن است اسیب بزند.یک گروه اقلیت و یا ملت حیات دیگری نیز دارند که به اعضای آن مربوط است و در قالب فرهنگ ، زبان،  مذهب ،  حس مشترک تاریخی وسرنوشت مشترک متجلی میشود.

درواقع از بین بردن هویت و موجودی گروه های انسانی نیز شامل نسل کشی میشود . چرا که کمیته ششم مجمع عمومی سازمان ملل نیز به تفضیل به موضوع نسل کشی فرهنگی پرداخته است ونتیجه میگیرد که چنانچه برای این عمل مجازاتی تعیین نشود، منجر به نسل کشی جسمانی گروه میشود .آری پس در قرن 21 هم نسل کشی صورت میگیرد اما بصورت ژنوساید فرهنگی. پس فرق انسان امروزی با گذشته چیست؟آیا میتوان گفت که دولت ها بسوی ارزشهای انسانی حرکت نمی کنند؟ برای روشن تر شدن حق مطلب میخواهم شما را باحکایت واقعی کودکی بنام یاشار آشنا کنم .

 یاشار 8 سال پیش در یکی از شهر های آذربایجان به دنیا آمده است  او با لالایی های امیخته با مهر مادری بزرگ میشد(لایلای ددیم یاتاسان قیزیل گوله باتاسان--- قیزیل گولون ایچینده شیرین یوخو تاپاسان) یاشار نا آگاه از سرنوشتی که عده ای با اعمال سیاست های شوم و نابخردانه برای او میخواهند رقم بزنند بزرگ میشد  زندگی به کامش بود تا اینکه وارد محیطی  بنام مدرسه میشوداما همین جا مبدا شروع مشکلات یاشار بود سال اول دبستان برای او هیجان و شیرینی خاصی ندارد علت چیست ؟ که او از مدرسه بیزار است یاشار واژه ها را درک نمیکند  وقتی با او حرف میزنم متوجه میشوم که او از تلوزیون نیز روی خوشی ندارد می خواستم علتش را بدانم روجوع کردم به محتوای برنامه های کودکان، در اینجا بود که متوجه شدم مشکل دیگری نیز وجود دارد یاشار از نظراموزش درسی بسیار ضعیف است با وجود اینکه همه فامیل در باهوش بودن او اتفاق نظر دارند.وقتی به مدرسه او رفتم متوجه مشکل او شدم.

حکایت یاشار حکایت میلیون ها کودک آذربایجانی، عرب، کرد، بلوچ وترکمن است با خود گفتم حق این کودکان از رسانه ملی چیست رسانه ای که دستگاه عریض طویل خود را از بیت المال تغذیه میکند و برنامه هایی برای این کودکان میسازد که زبانش برای امثال یاشارها بیگانه میباشد.(در اینجا باید بگویم شبکه های استانی نیز برنامه خردسالان را فقط بصورت فارسی روی آتن میبرند و بیش از 90% محتوای سایر برنامه ها نیز فارسی میباشد)  آموزش از 7 سالگی به زبانی غیر از زبان مادری این بود مشکل یاشاراو فقط کلمات را حفظ میکرد و معنی و مفهوم آنها را نمی دانست وقتی از او پرسید م معنی بابا نان داد را بگو بی درنگ صورتش سرخ شد او جوابی نداشت ناخوداگاه یاد جمله ای افتادم ( سو دئیب منه آنام، آب کی یوخ ) .

وقتی به این می اندیشی که اگر امروز امثال یاشارها بخاطر ضعف آموزشی ترک تحصیل کنند چه میشود، و هر بیشتر فکر میکنیم به عمق فاجعه و ژنوساید فرهنگی پی میبریم. اگر در حال حاضر در جامعه ما پدر و مادر بیسواد فاجعه محسوب میشوند، نمی توان عمق فاجعه را  برای چند دهه آینده تصور کرد.  در اینجاست که می گویند اگر میخواهید ملتی را از بین ببرید کافیست زبان او را از او بگیرید، آری بشر امروز پیشرفت کرده کرده دیگر به خود زحمت نسل کشی جسمانی نمیدهد بلکه بصورت ژنوساید فرهنگی ظاهر میشود.

حق آموزش وتحصیل به زبان مادری در بسیاری از اسناد و معاهدات حقوق بشری مانند منشور زبان مادری ، اعلامیه جهانی حقوق زبانی بندهای 3 و4 ماده 30 کنوانسیون حقوق کودک و...... مورد تاکید میباشد که سازمان ملل متحد نیز با واقف بودن به این مسئله 21 فوریه همزمان با 2 اسفند را روز جهانی زبان مادری اعلام کرده است.در ایران نیز با وجود اصل15 قانون اساسی که اشاره به آموزش زبان مادری در کنار زبان رسمی دارد هنوز این اصل از قانون اساسی کشور عقیم مانده است.

 اینطور استنباط میشود که اینگونه از قوانین صرف پرستیژ و جنبه دیپلماتیک برای مسولان بیشتر کاربرد دارد، تااجرای اینگونه بند های قانون اساسی ، این در حالی است که در کشورهای همسایه وسایر کشورهای دنیا مثل هندوستان، کانادا و حتی عراق و  افغانستان که با وجود عقب ماندگی اقتصادی جزء کشورهای مترقی از نظر مدنی میباشد که همه ملل آن از حق آموزش به زبان مادری برخوردار میباشند .

 نویسنده آرزو میکند روزی  شرایطی بوجود آید که همه ملت های دنیا بتوانند از حق آموزش به زبان مادری خود برخوردار باشند زیرا فرهنگ است که زمینه ساز رشد ارزش های انسانی را فراهم می آورد.(سعید ختایی)