انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم با همه فراز و نشیب‌های خود با حضور مردم ایران پای صندوق‌های رای به اتمام رسید و «مسعود پزشکیان» با کسب اکثریت آرا به عنوان رئیس جمهور منتخب شناخته شد. این انتخابات به عنوان یک انتخابات اضطراری با توجه به شهادت «آیت الله سید ابراهیم رئیسی» و همراهانش در سانحه هوایی وضعیت فوق‌العاده‌ای را در کشور به وجود آورد. با این وجود دولتی که رئیس و سکان‌دار اصلی خود را از دست داده بود، ضمن امانت‌داری از دولت شهید جمهور اقدام به برگزاری انتخابات در دو دور کرد. بر همین اساس نکاتی ارزنده و برجسته وجود دارد که درباره دور دوم انتخابات ریاست جمهوری می‌توان بدان اشاره کرد.

افزایش نزدیک ۱۰ درصدی آرای انتخابات

دور دوم انتخابات ریاست جمهوری حائز نتایج قابل توجهی بود. مردم بیشتر پای کار انتخابات حاضر شدند و در این حوزه آرای کاندیدا‌ها نیز رشد قابل توجهی یافت و رئیس جمهور منتخب تا ۶ میلیون رای بیشتر از دوره قبل کسب کرد. به نظر می‌رسد مناظرات تلویزیونی که در دور دوم به صورت دو نفر مقابل هم برگزار شد در افزایش شور انتخاباتی تاثیرگذار بوده است. در دور اول نیز برخی کارشناسان بر برپایی مناظرات دو به دو تاکید می‌کردند. کاندیدا‌ها و ستاد‌های انتخاباتی آنان نیز تلاش بیشتری در گرم کردن فضای انتخابات کردند. مردم نیز در تشویق یکدیگر برای رای دهی به کاندیدا‌ها بسیار موثر بودند و تبلیغات چهره به چهره در این انتخابات شکل گرفت. افزایش نزدیک ۱۰ درصدی مشارکت مردم خود نشان دهنده این شور انتخاباتی است.

آرای پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات چقدر رشد کرد؟

در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری آرای کاندیدا‌های ریاست جمهوری نیز رشد قابل توجهی یافت. مسعود پزشکیان در دور اول انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم ۱۰ میلیون و ۴۱۵ هزار و ۹۹۱ رأی کسب کرد و سعید جلیلی نیز ۹ میلیون و ۴۷۳ هزار و ۲۹۸ آراء را به خود اختصاص داد. در دور دوم این عدد برای پزشکیان حدود ۶ میلیون رای افزایش یافت و وی ۱۶ میلیون و ۳۸۴ هزار و ۴۰۳ رأی معادل ۵۳۷ درصد را کسب کرد. همچنین آرای سعید جلیلی در دور دوم به ۱۳ میلیون و ۵۳۸هزار و ۱۷۹ رأی معادل ۴۴۳ درصد رسید. تفاوت میزان آرای دو کاندیدا در دور اول ۹۴۲ هزار ۶۹۳ رای بود که در دور دوم ۲ میلیون و ۸۶۴ هزار و ۲۲۴ رای اختلاف این دو کاندیدا برای کسب جایگاه ریاست جمهوری بود؛ بنابراین رقابت تنگاتنگ و داغ این دو کاندیدا نیز در افزایش مشارکت در دور دوم این انتخابات بسیاری حائز توجه است.

ایستادگی ایرانیان خارج از کشور

ایرانیان خارج از کشور حضور حماسی و شجاعانه‌ای پای صندوق‌های رای داشتند، درحالی که ضدانقلاب با شناسایی مکان‌های مختلف اخذ رای در خارج از کشور و فحاشی و فشار سعی کرد از رای دهی ایرانیان جلوگیری کند، اما حضور ایرانیان پرشور‌تر بود و مشارکت در خارج از کشور با افزایش ۲۰ درصدی همراه شد. جو و فضای برخی شعب اخذ رای به گونه‌ای بود که خبرنگار بی‌بی سی فارسی عنوان کرد که مردم باید جلیقه ضدفحش در این شعب بپوشند و حتی این افراد به خارجی‌ها هم هتاکی می‌کردند و هر کس به این شعب نزدیک می‌شد مورد توهین شدید قرار می‌گرفت.

فضای باز رقابت انتخاباتی

انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم نشان داد که در ایران بستر مناسب برای حضور همه طیف‌ها و جریان‌های سیاسی وجود دارد. گروه‌هایی که تا دیروز و در انتخابات مجلس شورای اسلامی نگاه منفی داشتند، به طور گسترده وارد کارزار رقابت انتخابات ریاست جمهوری شدند. ظرف زمان دو ماه دو رفتار دوگانه از خود نشان دادند، اما با این حال فضای باز سیاسی در ایران امکان حضور همه طیف‌ها را در این رقابت انتخاباتی به وجود آ‌ورد تا به خوبی مشخص شد که برخی از ادعا‌ها بهانه‌تراشی در فضای سیاسی کشور است؛ چراکه همین افراد با تمام توان در فضای انتخاباتی ریاست جمهوری چه در دور اول و خصوصا در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری به میدان آمدند و کاندیدای آنان نیز توانست اکثریت آرا را کسب کند. البته بسیاری از کارشناسان این رفتار سیاسی دوگانه را نوعی فضاسازی برای پیشبرد اهداف سیاسی عنوان کرده‌اند، اما فضای رقابتی که به وجود آمد به خوبی نشان داد که همه این ادعا‌ها کذب بوده است و اتفاقات فعالیت و تحرکات سیاسی همین طیف‌ها خط بطلانی بر روی ادعا‌های واهی آنان بود. تا جایی که در این طیف‌ها برخی از افرادی که انتخابات‌های گذشته را تحریم و در آن شرکت نکرده بودند (مانند رئیس دولت اصلاحات) به پای صندوق رای آمدند.

تغییر الگوی رای دهی مردم

نوع آرای کاندیدا‌های انتخابات ریاست جمهوری به خوبی نشان می‌دهد که فضای انتخاباتی و آرای مردمی نیز تغییرات عمده و فاحشی داشته است و آرا را نمی‌توان تنها به جریان‌های سیاسی من

تسب کرد و جابه جایی آرای مردمی نیز نشان می‌دهد در انتخابات ریاست جمهوری المان‌ها و ویژگی‌های مختلف و جدیدی وارد شده است. مناظرات تلویزیونی و گفتمان‌های کاندیدا‌ها در این حوزه موثر بوده است و همچنین تجربه‌های دولت‌های گذشته برای تصمیم گیری آرای مردم و ایجاد گفتمان‌های انتخاباتی و سیاسی تاثیرگذار بوده است. از این رو با تغییرات الگوی رای دهی در این انتخابات روبرو بودیم.

منبع: فارس