آندوسكوپي

دكتر فرشاد شيخ اسماعيلي فوق‌تخصص گوارش و كبد در اين باره به جام‌جم مي‌گويد: آندوسكوپي يا درون‌بيني عمل رويت قسمت‌هاي داخلي بدن است كه در آن پزشك متخصص به وسيله دستگاهي به نام آندوسكوپ اندام‌هاي داخل بدن را مشاهده مي‌كند.

وي با بيان تاريخچه استفاده از آندوسكوپي مي‌افزايد: تا سال‌ها قبل وسيله‌اي كه براي اين منظور به كار مي‌رفت لوله‌اي بلند از فولاد بود كه از مجموعه‌اي از عدسي‌هاي گوناگون و يك منبع نور كوچك و قوي در انتهاي آن تشكيل مي‌شد، اما امروزه به جاي اين وسيله آزاردهنده و پرزحمت از آندوسكوپ تار نوري استفاده مي‌كنند كه لوله‌اي باريك و فوق‌العاده انعطاف‌پذير بوده و تحمل آن براي بيمار و كار كردن با آن براي پزشك بسيار ساده‌تر است.

اين استاديار دانشگاه مي‌گويد: هرچند امروزه با شنيدن نام آندوسكوپي مردم ناخودآگاه ياد بيماري‌هاي گوارشي و لوله‌اي كه قرار است از دهان وارد شود و بخش‌هاي مختلف معده را بررسي كند مي‌افتند، اما بايد گفت امروزه آندوسكوپي بر حسب منطقه‌اي از بدن كه مورد بررسي قرار مي‌گيرد به انواعي از وفاگوگاستروسكوپي (قسمت فوقاني دستگاه گوارش و معده)، انتروسكوپي (روده كوچك)، كولونوسكوپي (روده بزرگ)، سيستوسكوپ (مثانه) و... تقسيم‌بندي و نامگذاري مي‌شود.

وي معتقد است: آندوسكوپي بهترين و دقيق‌ترين راه تشخيص زخم‌هاي گوارشي و سرطان معده، بررسي علل مختلف سوءهاضمه و همچنين عفونت هليكوباكترپيلوري -كه بسياري از مردم به آن مبتلا هستند- است و انجام آن گرچه براي بيمار خوشايندنيست، ولي درد ندارد.

روش كار

در هيچ‌ كدام از آندوسكوپي‌ها بيهوشي‌ لازم نيست و تنها با بي‌‌حس كردن منطقه مورد بررسي يا دادن آرامبخش تزريقي، آندوسكوپي انجام مي‌شود. رئيس مركز تحقيقات گوارش و كبد دانشگاه علوم پزشكي كردستان مي‌گويد: از آنجا كه در آندوسكوپي دستگاه گوارش فوقاني، معده بايد خالي باشد، اگر قرار است آندوسكوپي در صبح انجام شود، فرد بايد بعد از اين‌كه شب قبل از آن، شام صرف كرد، چيز ديگري تا هنگام آندوسكوپي مصرف نكرده و ناشتا باشد؛ اگر هم قرار است آندوسكوپي در بعدازظهر انجام شود، فرد بايد بعد از اين كه يك صبحانه سبك ميل كرد، تا هنگام آندوسكوپي ديگر چيزي نخورد.

اين عضو هيات علمي دانشگاه مي‌افزايد: براي انجام آندوسكوپي دستگاه گوارش فوقاني، فرد بايد راحت بوده و روي سمت چپ خود دراز بكشد؛ به گلوي بيمار يك اسپري بي‌حس‌كننده زده مي‌شود تا چيزي احساس نكند، همچنين يك قطعه كوچك ـ براي محافظت از دندان‌ها و دستگاه ـ در دهان قرار داده مي‌شود و هنگامي كه بيمار آماده شد پزشك، سر آندوسكوپ را روي زبان قرار داده و آن را به سمت گلو مي‌برد و از بيمار مي‌خواهد كه آن را قورت دهد، با اين كار، مري باز شده و آندوسكوپ داخل آن مي‌شود و سپس به سمت پايين و معده مي‌رود. در طول آندوسكوپي و در صورت مشاهده موارد مشكوك، پزشك ممكن است اقدام به نمونه‌برداري نمايد كه اين كار، كاملا بدون درد مي‌باشد.

عوارض

عوارض و خطرات آندوسكوپي ناچيز است و تكرار آن حتي در فواصل كوتاه در صورت لزوم مانعي ندارد.

دكتر شيخ اسماعيلي مي‌گويد: ناراحتي عمده كه ممكن است گاهي بعد از آندوسكوپي دستگاه گوارش فوقاني ايجاد شود، احساس نفخ معده ناشي از ورود هواست، همچنين طي انجام آندوسكوپي، اشكالاتي چون احساس فشار در گلو و گاهي اوقات احساس ناراحتي در شكم و آروغ زدن نيز بوجود مي‌آيد كه به سرعت برطرف مي‌شوند. اين فوق‌تخصص گوارش و كبد مي‌گويد: هر كار تشخيصي ممكن است عوارض و خطراتي داشته باشد، اما احتمال عوارض و خطر در آندوسكوپي بسيار كم است و هر چه بيمار همكاري بيشتري داشته باشد احتمال عوارض و خطرات اين روش تشخيصي كمتر خواهد بود.

وي توصيه مي‌كند: افراد مصرف غذاهاي سبك، كم‌حجم، فيبردار و انواع ميوه‌ها را همواره در دستور غذايي روزانه خود قرار دهند.