عدالت چیست؟

عدالت
 

عدالت چیست؟موضوعی است که نویسندگان بسیاری به آن پرداخته اند.
در نگاه عده ای از آنها عدالت یعنی توزیع عادلانه نتایج بر اساس عملکرد افراد. از این منظر افراد طبق تلاشی که از خود نشان داده اند مستحق پیشرفت، کسب قدرت، منابع و موقعیت و ... هستند. چنین مفهومی از عدالت، بر نتایج تاکید دارد و به آن "عدالت توزیعی" گفته می شود. بدین ترتیب کارمندی که بیشتر کار می کند مستحق دریافت پاداش بیشتری است. تی

می که بیشتر می دود، برنده زمین مسابقه خواهد بود. فردی که بیشتر درس می خواند، مدارج علمی را کسب خواهد کرد و ...
اما گروهی دیگر از نویسندگان معتقد هستند پرداختن به نتایج بدون در نظر گرفتن رویه ها منجر به عدالت نخواهد شد. برای رسیدن به عدالت بایستی رویه های موجود در جامعه عادلانه باشد. رقابت و تلاش و توزیع منابع براساس آن، زمانی به عدالت می انجامد که شرایط یکسانی برای همه موجود باشد. شرایطی که در عمل وجود ندارد. افراد پایین دست جامعه در ابتدای تولد دارای یک نابرابری فاحش در برابر فرادستان همان جامعه هستند. اقلیتهای مذهبی و قومی نیز به همان ترتیب از نابرابریهای نهادی رنج می برند و در شرایط یکسانی نسبت به قوم یا طبقه حاکم رقابت نمی کنند. زنان نیز به همان ترتیب، در جامعه ای متولد و رشد می کنند که نابرابریهای فاحشی در جامعه نسبت به آنان نهادینه شده است. به این ترتیب جهت رسیدن به عدالت به مفهوم "عدالت رویه ای" تاکید می کنند. عدالت رویه ای شکل ساختاری عدالت است و در این مفهوم به اصلاح فرآیندها و نهادهای جامعه اشاره دارند.
عده ای نیز مفهوم "عدالت مراوده ای" را بسط داده اند. عدالت مراوده ای شکل اجتماعی عدالت بوده و در این مفهوم از عدالت، برابری واقعی زمانی بوجود می آید که افراد در رفتار و ارتباطات خود عدالت را رعایت کند. رفتار آدمی ریشه در اندیشه او داشته و لذا تا زمانی که عدالت در اندیشه انسانها نهادینه نشده باشد رسیدن به عدالت رویه ای و توزیعی ناممکن است. اندیشه ای که وجود نابرابری را باور داشته باشد، قائل شدن به برتری نژادی، جنسیتی و ... در جامعه خودبخود منجر به تولید و بازتولید نهادها و رویه هایی خواهد شد که به توزیع نابرابر منابع دست می زنند