اهمیت تحصیل به زبان مادری

ما زبان مادری را از پدر، مادر و نزدیکان ما فرا میگیریم. بر اساس تحقیقات بعمل آمده هر انسان از دوران جنینی با زبان مادری آشنا شده و بعد از زایمان به هنگام شنیدن این زبان عکس العمل نشان داده و بدان گوش فرا میدهد. در طول زمان هر انسانی با زبان مادری خود آشنا شده و آنرا تکرار مینماید.
کم کم جمله هایی را به زبان مادری تنظیم نموده و خواسته هایش را در این زبان مطرح مینماید. کودک همچنین به مرور زمان یاد میگیرد که با این زبان با نزدیکانش نیز ارتباط برقرار کند. کودک با این زبان بازی کرده با آن خندیده و یا گریه نموده و حتی با آن اعتراضات خود را معلوم میکند. هرکودک با این زبان حیطۀ شخصیتی خود را معلوم نموده و بوسیلۀ آن میتواند از فرد بودن به اجتماعی بودن برسد. در واقع او با زبان مادری از مسیر مورد بحث به اعتماد به نفس اطمینان میرسد .
وقتی بزبان مادری سخن میگوییم مابین مغز، زبان و قلب ما رابطه ای مستقیم برقرار گردیده و از طریق آن تمامی خاطرات ما، تجربه های ذیربط و احساسات ما به جنب و جوش میافتند. با زبان مادری میتوان خاطرات، احساسات، شادی ها، غم ها، حسرت ها و آرزوهای خود را بهتر بیان کرده و آنها را بهتر لمس نماییم. به عبارتی دیگر زبان مادری ما همانند کلیدی قفل درونما را باز کرده و بوسیله آن استعداد ها، فرهنگ، هویت، اصالت و هنر ما معلوم میگردد.
وقتی کودکی به مرز شش الی هفت سالگی یعنی به هنگام مدرسه و کتب میرسد در واقع دانسته های بسیاری در قالب زبان مادری را از نزدیکانش فرا گرفته است. در این مرحله دو وضعیت مطرح میگردد، یا کودک در مکتب با زبان مادری خود تحصیل را آغاز میکند و یا اینکه کودک در مکتب با زبان مادری خود تحصیل را آغاز ننموده و در زبان دیگری با آموزش و تحصیل آشنا میگردد .
همه نیک میدانند که مکتب و تحصیلات در تکوین شخصیتی هر فردی به چه اندازه ای اهمیت دارد. مدرسه و مکتب همانند پُلی مهم مابین خانواده و جامعه ایفای نقش کرده و کودک را برای زندگی آینده تربیت و آماده میسازد .
مدرسه و تحصیل هویت، احساسات و بار منطقی برگرفته از خانواده در وجود کودک را تقویت نموده و او را برای بر عهده گیری مسئوولیت های مهم در قبال جامعۀ آینده آماده میسازد. بهتر است ابتدا ببینیم که در وضعیت اول یعنی در شرایطی که کودک در زبان مادری خود تحصیل میکند، شخصیت و روحیۀ کودک چگونه شکل میگیرد:
متاسفانه این وضعیت برای ما یعنی خلق آذربایجان جنوبی مطرح نبوده و ما همواره در حسرت و آرزوی روزی هستیم که بتوانیم به این موقعیت دست یابیم …کودک روز نخستی که پا به صحن مقدس مکتب میگذارد، در واقع اولین باری است که از خانواده و نزدیکانش جدا شده و احساسات عجیب و غریبی دارد. او اولین بار است که وارد محیطی رسمی میگردد. وقتی کودک برای اولین بار وارد صنف درس میشود با معلمی که بزبان مادری او سخن میگوید روبرو میگردد. کودک بلافاصله موقعیت برتر معلم را درک نموده و به او احترام میگذارد. با وجود اینکه کودک در این محیط جدید از حمایت خانواده و نزدیکانش محروم میباشد ولی باز نیرویی وجود دارد که در راستای ارتباط او با محیط و دوستان جدیدش به او یاری کرده و به او در مدرسه اطمینان و اعتماد میبخشد. کودکی که با همه کس و همه چیز غریبه است در سایه زبانی که معلمش بدان تکلم نموده و برایش بسیار آشناست خود را به همه نزدیک حس مینماید. از طرف دیگر کودک به راحتی میتواند موادی که معلمش تدریس مینماید، درک کرده و با او ارتباط برقرار نموده و حتی به سوالات معلمش به راحتی پاسخ بدهد. این کودک خوشبخت که به خود اعتماد کامل مییابد، با حمایتی که از طرف زبان مادری معلمش مییابد، خود را دارای قدرت ارزیابی مسایل، پاسخ به سوالات و خلاقیت مییابد. بدلیل آموزش در زبان مادری این کودک به خود اعتماد کامل داشته و شخصیت اجتماعی خود را قرص و محکم میکند .
خوب در اینجا باید پرسید اگر آموزش و تحصیل بزبان مادری نباشد چه اتفاقی میافتد؟ سوال خود را در واقع باید اینگونه مطرح نمود که … چرا تحصیل با زبان مادری نباشد!؟
جوامعی که از تحصیل در زبان مادری خود محروم میباشند در واقع مورد ستمی اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و… قرار دارند. در اینگونه جوامع به راحتی میتوان از بی عدالتی اجتماعی سخن گفت زیرا گروهی از انسانها با زبان و فرهنگی متفاوت بر دیگران تفوق داشته و آنها را به تابعیت از خود وادار میسازند. در اینگونه جوامع همچنین میتوان اذعان داشت که استثمار انسانها و پاکسازی تدریجی آنها از صفحۀ تاریخ طرح ریزی شده است. جوامع انسانی را با راه های مختلفی میتوان پاک نمود، یکی از این راه ها نابودی اندوختۀ رموز وراثتی این جامعه در زمینۀ فرهنگی میباشد. حتماً با خود میپرسید رمز وراثتی و یا ژن فرهنگی دیگر چیست ؟ ژن های فرهنگ از نسل های پیشین برای ما به ارث رسیده است. از سال های دور بدین طرف حکومت هایی که در ایران سلطه را در انحصار خود داشتند بار ها از این راه برای استیلای خود بر خلق های دیگر استفاده نموده اند. این حکومت ها برای نابود سازی فرهنگ اقوام و ملل دیگر این خاک تحصیل و آموزش دیدن بزبان مادری غیر فارسی را ممنوع نموده و دیکتاتوری خود را استحکام بخشند.
بدینترتیب تمامی حکومت های ایران سعی داشته و دارند تا با از بین بردن زبان مادری خلق های این محدوده را فرسایش دهند. از روز اول مکتب نظام آموزشی در ایران در راستای نیل به این هدف گام برداشته و سعی در نابودی فرهنگ و زبان خلق های دیگر این سرزمین دارد .
در تمامی کشور هایی که تحصیلات بزبان مادری ممنوع میباشد و علی الخصوص در آذربایجان کودک به مکتب رفته و با محیط، آموزگار و دوستان جدید آشنا میگردد. او از گفته ها، دروس و چیزهایی که آموزگارش در زبانی بغیر از زبان مادری برایش تعریف مینماید چیزی درک نمیکند. او این زبان را اصلاً نمی فهمد… کمی با خود بیاندیشید… واقعاً چه وضعیت دردناکیست! مگر نه؟
زبانی که از پدر، مادر و نزدیکانش آموخته و به او اطمینان میبخشد در این محیط جدید خریداری ندارد. کودک را برای اینکه درس خواند برای خود کسی شود به مکتبی فرستاده اند که زبان آن را نمیفهمد. او بزودی درک میکند که برای اینکه بجایی برسد، حتماً باید به زبان فارسی تسلط یابد. خصوصیات برتر زبان فارسی در ساعات درسی مرتباً به کودک تلقین میگردد تا به دروسی که به این زبان تدریس گشته و او اصلاً متوجه معانی آنها نیست، توجه بیشتری کند. او حتی اگر بتواند این دروس را بفهمد در بازگو کردن آن دچار سختی خواهد شد. او بزبان مادری خود میاندیشد ولی نمیتواند بزبان مادری خود اندیشه هایش را بازگو نماید… از اینرو هر کودک آذربایجانی عادت مینماید که روندی همانند دارالترجمه ها را تا آخر تحصیلات و حتی تا آخر عمر در مغز خود انجام دهد. بدینترتیب ارتباط مستقیم مابین قلب، مغز و زبان در این کودک قطع میگردد .
کودک تورک آذربایجانی با فرهنگ، قهرمانان، ادبیات، مسایل اجتماعی و گذشته اش بیگانه می ماند. با همه این احوال باید اذعان داشت که کودکان آذربایجانی با وجود این محدودیت ها، موفقیت های بسیاری در زمینه های مختلف علمی کسب کرده اند. ولی خدا میداند که اگر آنها میتوانستند بزبان مادری خود تلاش و فعالیت کنند، به چه مراحل و موفقیت هایی میرسیدند… بر این باور هستیم که کودک آذربایجانی روزی خواهد توانست در کنار زبان فارسی بزبان مادری خود نوشته و بخواند.
حسین پور محمدی
_____________________________
وبلاگ بولوت: (http://www.bayanifoundation.blogfa.com/post-81.aspx