استفاده صحیح از ماهواره، می تواند تاثیرات مثبتی در راستای افزایش معلومات داشته باشد و این در حالی است که استفاده نادرست از آن می تواند بسیار مخرب باشد، لذا برخورد جدی با ماهواره، روزنه ای برای پیشرفت فرهنگ سازی دینی و مذهبی است.متاسفانه الگوگیری های غلط و ناصحیح به دلیل سهل الوصول بودن ماهواره به راحتی القا می شود. خشونت ها و رفتارهای نادرست ارائه می شوند. این ما هستیم که باید پایه های فرهنگی مان را محکم کنیم وگرنه آسیب ها وجود دارند.
ممکن است یک دانش آموز برای ارائه یک تحقیق خوب سراغ اینترنت و ماهواره برود و یک دانش آموز دیگر ساعت ها وقتش را پای اینترنت و ماهواره به بطالت بگذراند.تمایلات انسان ها دو وجه دارد؛ یکی نیاز و دیگری خواسته است. نیازها همیشه در اولویت هستند. تخصص می خواهند و البته اطلاعات. اما خواسته ها با نیازها کاملامتفاوت هستند. ممکن است ما نیاز به استفاده از یک تکنولوژی را داشته باشیم و ممکن است بخواهیم برای اینکه در مسیر زندگی بیشتر به ما خوش بگذرد از یک تکنولوژی استفاده کنیم. اینها باید کاملااز هم تمیز داده شوند.علی زارعان، کارشناس ارشد رسانه در مورد روش های مقابله با آسیب های شبکه های ماهواره ای می گوید:« کودکان 20 برابر بیش از بزرگسالان از تلویزیون اثرپذیری دارند.وقتی در یک خانواده تماشای برنامه هایی مثل فارسی وان و جم tv جزء فرهنگ عادی خانواده می شود باید به این عارضه هم توجه کنیم که بیست برابر مادر، کودکش از آن اثر می پذیرد.وقتی موضوعی منع می شود، باید به سرعت برای آن جایگرین مشخص کنیم. منع منطقی تماشای برنامه های ماهواره ای باید با تشویق به تماشای برنامه هایی با کیفیت همراه باشد.عدم توانایی تعیین تکلیف والدین برای فرزندانشان یکی از ضعف هایی است که سبب تماشای بی برنامه شبکه های ماهواره ای می شود.در بسیاری از فیلم های خارجی دیده ایم که پدر و مادر برای تنبیه کودکانشان می گویند » حق نداری برنامه مورد علاقه ات را ببینی و تا فردا صبح نیز از اتاقت بیرون نیا« این نوع تنبیه در خانواده های ایرانی یک نوع شوخی تلقی می شود.
عدم کنترل فرزندان را نباید با مهربانی یکی دانست و والدین باید بتوانند برای فرزندانشان تعیین تکلیف کنند.ضعف دیگری که سبب افزایش مخاطبان شبکه های نازل ماهواره ای شده است عدم تربیت سواد بصری است.سواد بصری عنصری کلیدی است که باید به کودکان آموزش داده شود اما متاسفانه کودکان ما کمترین بهره را از این علم دارند.کودک ما باید بتواند یک اثر فاخر را از یک اثر ضعیف تشخیص دهند.
برنامهریزی جهان غرب در جهت هویت زدایی، دین زدایی، خانوادهستیزی و خانواده گریزی است و بر اساس این محورها به تولید فیلم و برنامه میپردازد. نگاه اساسی فیلمهایی که توسط رسانههای غربی تولید و از طریق ماهواره به طور رایگان در اختیار خانوادهها قرار میگیرد از میان بردن نگاه عفیفانه مرد و زن در خانواده است.آنها تلاش میکنند تا زیور عفاف را به عنوان یک عامل مخرب جلوه دهند و تعهد و پایداری افراد خانواده را نسبت به هم از میان ببرند.آمار نشان میدهد که در کشور ما بیشترین مخاطبان تلویزیون را زنان تشکیل میدهند. همین باعث شده برنامههای این نوع شبکهها با هدفقراردادن شخصیت زن و القا کردن فرهنگ غربی به او، سیر تغییر و تحول فرهنگ در ایران را سرعت بخشند؛ تهاجمی فرهنگی که میتواند بنیان خانواده را بهشدت تضعیف کند و بهدنبال خود، پیامدهای جبرانناپذیری به بدنه اجتماع و فرهنگ ایران وارد آورد.مقدسترین نهاد در کشور ما نهاد "خانواده " است.این نهاد از صلابت و قدرت برخوردار است، از این رو برخی از سریالهای ماهوارهای، محور خانواده را مورد هدف قرار داده و تلاش میکنند تا روابط بین فردی را متزلزل کرده و عدم اعتماد بین افراد خانواده را به وجود آورند.سازندگان سریالهای ماهوارهای میخواهند با رواج اختلال جنسی، نهاد خانواده را متلاشی کنند، از دست دادن نهاد خانواده منجر به از دست دادن سرمایههای اجتماعی است.نگاهی به عملکرد شبکههایی مانند «زمزمه» و فارسیوان و جم «من و تو» بر روی سیگنالهای ماهوارهای و همچنین فعالیت آنها در فضای مجازی، بویژه شبکهتلویزیونی-اینترنتی «زنان تیوی"»نشان میدهد که آنها در پی تغییر آداب رسوم، اعتقادات و روشهای زندگی در میان مردم (بخصوص بانوان) هستند.ارتباطهای جنسی آزاد بین دختر و پسر قبل از ازدواج، از بین بردن حریم بین محرم و نامحرم، داشتن فرزند نامشروع که امری طبیعی تلقی میشود، داشتن دوستهای مرد با داشتن همسر، ترویج اشرافیگری، ترویج چشم و همچشمی، ترویج گذراندن وقت به خودآرایی و پایبند بودن به مد روز بهشکل افراطی، برگزاری مهمانیهای آنچنانی و از همه مهمتر، پایبند نبودن به اصول زندگی مشترک و طلاقهای بیشمار بر اثر آشنایی با جنس مخالفِ دیگر و اعتنا نکردن به وضعیت کودکان، همه و همه حکایت از این دارد که استعمار نوین با روش جنگ نرم به مبارزه با فرهنگ و تمدنِ چندهزارساله ایرانیان آمده و ابتدا هسته اجتماع، یعنی خانواده و بعد، شخصیت زنان را که قلب این خانوادهها هستند، نشانه گرفته است.تأثیر برنامههای ماهواره بر فرهنگ خانوادهها ناشی از قدرت نفوذ و تأثیرگذاری رسانه در جامعه است.رسانههای دیداری و شنیداری بخشی از منش و اخلاق افراد جامعه را تحت تأثیر خود قرار میدهند.اگر خانوادهها به صورت مداوم و مستمر مخاطب برنامههای ماهواره باشند، قطعاً تأثیر بسیار عمیقی بر آنها خواهد گذاشت، بویژه دختر و پسر جوانی که آمادگی پذیرش افکار مختلف را دارند.شبکههای ماهوارهای با رویکرد تخریب فرهنگ کشورهای در حال توسعه، قصد دارند در برنامههای خود این رویکرد تخریبی را القا کنند. تبلیغات سوء شبکههای ماهوارهای اثرات مخربی در اعتقادات، تفکرات، شخصیت و تربیت خانوادهها و بویژه زنان و جوانان دارند و افراد را از تفکرات و اعتقادت صحیح خود جدا میکنند. تمام هدف این برنامهها نابودی سلامت فکر و رفتار افراد است.مشاهده دائم برنامههای نامناسب ماهواره افراد را دچار حالت مسخ شدگی و از دست رفتن عقلانیت میکند و خانوادههای تحت الشعاع این برنامهها از مسیر اصلی تربیتی خود که ریشه در مکتب اسلام دارد فاصله میگیرند.
کودکان گوشه نشین
کودک نیاز به بازی های گروهی و کسب مهارت های اجتماعی دارد. تماشای بی وقفه برنامه ها و سرگرمی های نامناسب ماهواره در طولانی مدت موجب انزواطلبی کودک شده و اثرات منفی آن بر روح و اعصاب به افت تحصیلی او منجر می شود.
متاسفانه برخی خانواده ها بر این باورند که اگر شبکه های مبتذل ماهواره ای را قفل کنند می توانند براحتی و با فراغ بال در طول روز در برابر دید کودک به تماشای فیلم ها، مسابقات یا برنامه های مستند این رسانه بیگانه بنشینند، غافل از آن که بنا به شگرد تصویرگران و مبلغان ماهواره ای در آنونس یا میان برنامه برخی فیلم ها صحنه های مبتذلی گنجانده و پخش می شود که کودک بلافاصله قادر به ثبت، ضبط و پردازش آن در ذهن خواهد بود.
کودکانی که حتی برای چند ثانیه این تصاویر را می بینند به دلیل کنجکاوی های غریزی دچار فشارها و هیجانات جنسی کاذب شده و برای تخلیه این انرژی منفی شروع به پرخاشگری یا ستیزه جویی کرده یا به جهت آن که هنوز کنترلی بر امیال خود ندارند دچار عادات نامناسب می شوند
ماهواره و تربیت نسلی بی بند و بار
یکی از برنامه ها و سیاست های جهان غرب برای مبارزه با باورهای دینی و از بین بردن نگاه تقوایی در جامعه، طراحی رسانه در عرصه بین الملل و ایجاد یک فضای مخرب بین افراد است.برنامه ریزی جهان غرب در جهت هویت زدایی، دین زدایی، خانواده ستیزی و خانواده گریزی است و بر اساس این محورها به تولید فیلم و برنامه می پردازند. نگاه اساسی فیلم هایی که توسط رسانه های غربی تولید و از طریق ماهواره به طور رایگان در اختیار خانواده ها قرار می گیرد از میان بردن نگاه عفیفانه مرد و زن در خانواده است.آنها تلاش می کنند تا زیور عفاف را به عنوان یک عامل مخرب جلوه دهند و تعهد و پایداری افراد خانواده را نسبت به هم از میان ببرند.
شبکه های ماهواره ای تلاش می کنند با نابودی شخصیت زن مسلمان، خانواده ها را فروپاشیده و نسلی بی بند و بار را برای آینده پرورش دهند. هدف اصلی فیلم ها و سریال های ماهواره زدودن تقوا، حیا، شرم، وفاداری، تعهد و حس مسئولیت در خانواده ها است.هم اکنون گفتمان اقناعی به صورت نفوذ از طریق رسانه ها بر جهان حاکم است و تبلیغات سوء طرز تفکر افراد را مورد نفوذ قرار داده و از توجه به عقلانیت بازمی دارد.امروز یکی از کارکردهای منفی رسانه ها با توجه به کثرت و قدرت آنها سلب تفکر از افراد است و اگر قرار باشد افراد به طور دائم این برنامه ها را مشاهده کنند ناخودآگاه از مسیر صحیح خارج و به اعتقادات خود بی توجه می شوند. برنامه های نامناسب ماهواره به دنبال ترویج احساس آزادی مطلق و یا همان لیبرالیسم جنسی هستند؛ لیبرالیسم جنسی به دنبال ایجاد آزادی برای روابط جنسی مطلق بوده که هدف غرب اشاعه این فرهنگ است که از دستاوردهای اومانیسم محسوب می شود.نمونه بارز ترویج مفاسد دینی، عفاف زدایی و ایجاد حس رقابت زن و شوهر نسبت به یکدیگر است یعنی آنها به جای اینکه انیس و مونس هم باشند به صورت رقیب یکدیگر نمایش داده می شوند و نسبت به هم وفاداری، تعهد و پایبندی ندارند.
برنامه های ماهواره ای به زنان و جوانان توجه ویژه ای دارند.آنها در تلاش هستند تا با نابودی شخصیت مطلوب زن مسلمان خانواده ها را فروپاشانده و نسلی بی بند و بار را برای آینده پرورش دهند.مشاهده دائم برنامه های نامناسب ماهواره افراد را دچار حالت مسخ شدگی و از دست رفتن عقلانیت می کند و خانواده های تحت الشعاع این برنامه ها از مسیر اصلی تربیتی خود که ریشه در مکتب اسلام دارد فاصله می گیرند.شبکه های ماهواره ای شبهاتی را در ذهن مخاطبان ایجاد می کنند.این شبکه ها شبهاتی را مطرح می کنند که زنان یا جوانان با سطح دانش خود قادر به پاسخگویی آن نیستند و باید مراحل طولانی را برای دریافت پاسخ و رفع این شبهه طی کنند.تبلیغات سوء شبکه های ماهواره ای اثرات مخربی در اعتقادات، تفکرات، شخصیت و تربیت خانواده ها و بویژه زنان و جوانان دارند و افراد را از تفکرات و اعتقادات صحیح خود جدا می کنند. تمام هدف این برنامه ها نابودی سلامت فکر و رفتار افراد است
همراهی با کودکان در دنیای رسانه های گروهی
امروزه کودکان از سن کم، با رسانههای گروهی بزرگ میشوند و دوران کودکیشان، یک «کودکی همراه با رسانههای گروهی» میباشد. والدین هم باید با این واقعیت کنار بیایند و به این ترتیب، مشخص میشود که آنان به تنهایی، نفوذی بر آنچه کودکان از طریق رسانهها با آن مواجه میشوند ، ندارند.
از سنین کم، محیط اجتماعی نقش عمدهای را بازی میکند. کودکان در خانواده، استفاده از رسانههای گروهی را به همان طریقی میآموزند که لباس بر تن کردن یا دندان شستن را یاد میگیرند. دقیقا در مورد تماشای تلویزیون نیز عادات بعدی آنان، بستگی به چگونگی استفادهی والدین، خواهران و برادران از آن دارد. در اینجا میخواهیم با ارائهی چند راهنمایی، به خانوادهها کمک کنیم تا بتوانند در مورد طرز استفادهی کودکان از رسانهها راحتتر تصمیم بگیرند
کودکان را جدی بگیرید. آنان به رسانهها علاقهی زیادی نشان میدهند چرا که در آنها چیزهای جالبی عرضه میشود از جمله کمک میکند که مشکلات و مسائل، از منظر دیگری دیده شوند، در آنجا تصاویر و شخصیتهای داستانی نمایش داده میشوند که کودک میتواند با آنها همانندسازی کند و خود را در آن نقشها ببیند.
استفادهی کودک از رسانهها را به صورت مشکل و مسالهای آزاردهنده تلقی نکنید بلکه مقتدرانه و با قدرت و همراه با حس مسوولیت دنبال کنید.
به دوران کودکی خود رجوع کنید و از خود سوال کنید که در گذشته برای شما شخصیتهای داستانی و قصه، چه معنا و مفهومی داشتهاند. اگر در مورد این مسائل با کودکان خود صحبت کنید، آنان با کمال میل میشنوند. شاید این شیوه، کمکی باشد تا بتوانید آسوده خاطرتر برای نحوهی صحیح استفادهی کودکتان از رسانهها، تصمیم بگیرید و او را آموزش دهید.
برای آنکه کودکان بتوانند در بین امکانات و مضامین متنوع ارائه شده توسط رسانهها،راه صحیح خود را پیدا کنندبه راهنمایی ما نیازمندند.
رسانه:
در جهان رسانهها، کودکان به ما به عنوان راهنما نیاز دارند.
برای آنکه کودکان بتوانند در بین امکانات و مضامین متنوع ارائه شده توسط رسانهها، راه صحیح خود را پیدا کنند، به راهنمایی ما نیازمندند در این ارتباط موضوع این نیست که رسانههای گروهی محکوم شوند بلکه باید نقاط ضعف و قوت، امکانات و خطرات رسانههای گروهی مختلف شناخته شوند به این منظور، ما به عنوان افراد بزرگسال، دو کار باید انجام بدهیم............
اول اینکه خود را در علاقه و شوق و ذوق آنان نسبت به رسانهها، شریک کنیم و آن چیزی را که سبب جذب آنان به رسانهها میشود، کشف کنیم. دیگر اینکه ما در این ارتباط ، یک الگو برای کودکان خود هستیم. به همان صورتی که والدین، رسانهها را مورد استفاده قرار میدهند، کودکان نیز آن را میآموزند، چه به مفهوم مثبت و چه منفی آن. بدین منظور
برای آنکه کودکتان بتواند به طور مستقل از رسانهها استفاده کند، در حد امکان به او مسوولیت بیشتری دهید و در صورت لزوم محدودش کنید.
با کودک خود در مورد اینکه او علاقهمند به تماشای چه برنامهی تلویزیونی است، صحبت کنید.
برای آنکه متوجه شوید شخصیتها و داستانهای کارتونی و تلویزیون، چه نقشی در زندگی او دارند، او را زیر نظر بگیرید
.همراه کودکتان، برنامههایی را که بیشتر مورد توجه اوست، نگاه کنید
چگونه میتوانید در برابر فشار تبلیغات، مقاومت کنید؟
بعضی از والدین، این مشکل را دارند که نمیتوانند در برابر خواستههای فرزندانشان «نه» بگویند و برای آنکه کودکشان به نق زدن خود خاتمه دهد، هرچه را که میخواهد ، برایش میخرند والدینی دیگر هستند که خیلی سختگیرند و اصولاً چیزهایی که در تلویزیون تبلیغ میشود را نمیخرند. در هر دو مورد، به جای کودکان که باید بعدها خودشان در مورد چیزی تصمیم بگیرند، تصمیم گرفته شده است پس راهی را جستوجو کنید تا با هر دو موقعیت بتوانید کنار بیایید.
نه همه چیز را به سرعت بخرید و نه به طور کامل تبلیغات را نفی کنید. در نهایت این شما هستید که نقش تصمیمگیرنده دارید و این نقش را نیز جدی بگیرید.
سعی کنید با کودکتان در این مورد که کدامیک از آرزوها و خواستههایش منطقی و کدام غیرمنطقیست، به توافق برسید. تجاربی را به یاد کودکتان بیاورید که او قبلاً با محصولات مشابه داشته است: «آیا آن عروسک عالی و زیبایی که ما پس از دیدن تبلیغش از تلویزیون خریدیم، خراب نشد؟» یا «آیا همه چیز به همان صورتی کار کرد که تو تصور کرده بودی؟
طرح این سوالات باید کودک شما را در مورد انجام خواستههایش به تفکر وادار کند.
آیا زندگی بدون رسانهها، امکانپذیر است؟
رسانهها بخش مهمی از زندگی روزمرهی کودکان را تشکیل میدهند و طبیعتاً برای بزرگترها نیز به همینگونه است اما در کنار آن، خیلی چیزهای دیگر هم وجود دارد. بیشتر سعی کنید تلویزیون یا ضبط صوت را خاموش کنید!
بچههای پیشدبستانی، با اسباببازی معمولی هم بازی میکنند و بیشتر تمایل دارند با والدینشان بازی کنند. بنابراین به کودک خود پیشنهاد بازیهای مختلفی را بدهید که میتوانید با او بهطور مشترک انجام دهید. فقط وقتی که هوا مناسب و خوب است، به گردش و پیکنیک نروید بلکه در هوای بارانی نیز این کار را انجام دهید. اجازه دهید کودکتان یک بار خودش تصمیم بگیرد به کجا برود. اگر کودکان در خانواده، در مورد تصمیمگیریها شریک شوند ، اعتماد به نفس پیدا میکنند و این حس را بهدست میآورند که از طرف بزرگتر جدی گرفته میشوند. این مساله، پایهی مهمی برای تکامل و رشد شخصیت آنان است. کودکانی که با اعتماد به نفس در این دنیا زندگی میکنند ، کمتر تحت تاثیر رسانهها قرار میگیرند و خیلی راحت از راه به در نمیشوند و شخصیتهای کارتونی و داستانها و قصههای رسانهها، نقش قدرتمندی را در زندگیشان ایفا نمیکنند. یک دنیای نورانی و عالی بدون وجود رسانه را متصور نشوید و یا همچنین یک دنیای شیطانی با وجود رسانه را مجسم نکنید
کودکانی که با اعتماد به نفس در این دنیا زندگی میکنند ، کمتر تحت تاثیر رسانهها قرار میگیرند و خیلی راحت از راه به در نمیشوند.
کودکان شما باید در دنیایی از عهدهی زندگی خود برآیند که خیلی قویتر و بانفوذتر از نفوذ و تاثیر رسانهها برآنان است. به کودک خود کمک کنید تا در چنین دنیایی، راه زندگی خود را بیابد و از پس آن برآید اگر اجازه دهید کودکتان با رسانههای گروهی امروزی به مقدار نیاز ارتباط برقرار کند و تجربه کسب نماید، این کار را میتوانید به بهترین نحو انجام دهید. تنها از طریق حل و فصل این موضوع و اینکه همراه آن، کودک خود را حمایت کرده و او را کمک یا راهنمایی کنید، میتوان زمینهای فراهم کرد که کودکتان، استعداد و مهارت لازم را که ما امروزه آن را قابلیت و توانایی برای استفادهی صحیح از رسانهها توصیف میکنیم، به دست آورد با کودکتان در مورد تجاربش با رسانهها، صحبت کنید.