هنر و معماری در پایداری دیوار خانه های روستایی شهرستان میانه

مصالح اصلی خانه های روستایی شهرستان میانه خاک و سنگ می باشد ، اما همراه با توسعه ی جاده ها و حمل و نقل امکانات ، تجهیزات و مواد جدید و مصالح نو در دهه های اخیر به تدریج در روستاهای بزرگ تر معمول شده ، بخصوص روستاهایی که در نزدیکی جاده ها قرار دارند.

دیوارهای خانه های سنتی روستایی میانه دو نوع اند : دیوارهای خشتی و دیوارهای سنگی

این مصالح از محیط پیرامونی روستاها بدست آمده است .

1- دیوارهای خشتی

خشت های بکار رفته در دیوارهای خانه های روستایی میانه در ابعاد 22*22 سانتی متر (طول و عرض ) و ضخامت 5 الی 7 سانتی متر می باشد ، مواد بکار رفته در ملات ها همان موادی است که در ساخت خشت بکار رفته است. این دیوارها به دو دسته تقسیم می شوند ، دیوارهایی که متحمل بار هستند(ضخامت 60 الی 80 سانتی متر و به طول 2 الی 3/5 متر ) و دیوارهایی که متحمل بار نیستند ( با ضخامت 45 تا 60 سانتی متر ) هر دو نوع دیوارهای خشتی عایق گرما هستند.

2 : دیواره های سنگی

از آن جا که روستاهای شهرستان میانه در منطقه کوهستانی و در جوار رودخانه ها واقع شده اند شمار قابل توجهی از خانه های سنتی در مصالح خود از سنگ بهره برده اند ، این سنگ ها را یا از کوهستان تهیه می کنند و یا از بستر رودخانه ها ، یکی از مهم ترین دست آوردهای مردم منطقه میانه هنر تراش سنگ برای ساخت ، خانه ها ، مساجد (هم چون مسجد سنگی ترک و...)، می باشد . لازم به ذکر است سنگ های کوهستانی نسبت به سنگ های رودخانه ای مقاومت بهتری دارند ، سنگ های رودخانه ای را بیشتر از بستر رودخانه قزل اوزن فراهم می کرده اند.

یکی از مهم ترین دست آوردهای مردم منطقه میانه هنر تراش سنگ برای ساخت ، خانه ها ، مساجد (هم چون مسجد سنگی ترک و...)، می باشد . لازم به ذکر است سنگ های کوهستانی نسبت به سنگ های رودخانه ای مقاومت بهتری دارند ، سنگ های رودخانه ای را بیشتر از بستر رودخانه قزل اوزن فراهم می کرده اند.

انواع دیوار های سنگی روستاهای شهرستان میانه به دو گروه دیوار های سنگی با چیدمان منظم و دیوارهای سنگی با چیدمان نامنظم تقسیم می شود.

استفاده از پانل های چوبی در ساخت دیوارهای سنتی میانه طرفداری کمی داشته ولی در روستاهای توشمانلو و بالسین نمونه های بی کیفیت و ضعیفی از آن به چشم می خورد اما هنر بارز منطقه ی میانه در معماری دیوارهای پایدار سنگی می باشد که هم در برش سنگ های متنوع و هم چیدمان حرفه ای آن حرف های زیادی برای گفتن دارد.

اوج هنر سنگ تراشی و معماری دیوارها و پنجره های مشبک سنگی و محراب ها در مسجد با شکوه سنگی ترک مشهود است که سالیان درازی است با وجود بلایای طبیعی چون زلزله هنوز هم با همان استحکام و زیبایی پابرجاست.

 برگرفته از مقاله ی بین المللی Sustainable Architecture Analyses of Walls in
Miyaneh Village Houses, Iran به همراه مطالعات تکمیلی