در داستانهای حماسی تورکان، بالاخص در بین "گوگ تورکها/ تورکان آسمانی"، واقعه بازگشت از ارگنه قـون آغاز سال نو محسوب میشد و آنرا با شکوه و جلال خاصی برگزار می کردند. این رسم باستانی هنوز نیز برگزار می شود. رؤسای دول مستقل تورک زبانان آسیای میانه، آذربایجان، ترکیه و... با کوبیدن پتک بزرگی بر آهن دمیده در آتش جشن ارگنه قون و آغاز سال نو را اعلام می کند. مراسم شکوهمند ارگنه قون هر ساله از تلویزیون دولتی ترکیه مستقیما پخش می شود.
حماسه ارگنه قـون چیست و از کجا نشأت می گیرد؟
گوک تورکان در سراسر امپراطوری خویش با عدالت حکمروانی می کردند. در زمان حکمرانی ایل خان، سرکرده قوم تاتار بنام "سوینچ خان مغول" با هجومی غافلگیرانه و با حیله گری به سرزمین گوک تورکها هجوم آورده، تمامی جنگجویان و مردان را از دم تیغ گذرانده، زنان و اطفالشان را به اسارت گرفت.
فرزند کوچک خاقان بنام "قیان" و پسرعمویش "توقوز" از این حمله وحشیانه جان سالم بدر می برند. آنها با همسرانشان به جنگلی انبوه پناه برده، این محل پرصفا و خوش منظر را "ارگنه قـون" می نامند ( کمره کوه، قون = قونماق، فرود آمدن، ارگنه وصفی برای این محل). طی سالیان متمادی آنان در ارگنه قون بتدریج قدرتمند می شوند و بر تعداد جمعیتشان نیز افزوده می شود.
تورکها برای اینکه در این جنگل وسیع دچار گرسنگی نشوند، سه ماه از سال را در تدارک آذوقه زمستانی به جمع آوری غذا می پردازند. آذوقه های جمع شده را در سوم (غار) می انباشتند. یکسال زمستان سخت و درازی پیش آمد. آذوقه تورکان نیز تمام شده بود. اوغوز نامی از تورکان بدنبال آذوقه راهی جنگل شد هرچه گشت خوردنی نیافت، نا امید در حال بازگشت به بوز قورت (گرگ خاکستری) برخورد می کند و احوال خود را بیان می کند و در وصف برخی فصول سال می گوید:
«اچی جنت یآغی دیر، (سه تایش مانند بهشت است)
اچی بیزه یاغی دیر، (سه تایش دشمن ماست)
اچی یئغیپ گتیره ر، (سه تایش فراهم آورنده است)
اچی اوروپ دآغیدار.» (سه تایش پریشانی است)
بوزقورت (گرگ) به وی می گوید: "ای فرزند اوغوز! در مسیرت یک گله گوسفند، یک دسته گندم، سنگ آسیاب و یک دوک خواهی دید. آنها را با خودت بردار. گوشت گوسفندها را بخور، پشمش را بریس و برای ایلت لباس بدوز، از پوستش پوستین بدوز. بعد از فرارسیدن بهار، دانه های گندم را بزمین بپاش و با عرق پیشانی ات آبیاری کن، بره های گوسفند را در دستانت پرورش بده تا زیاد شوند."
اوغوز نصیحت بوزقورت را برجای می آورد. در بهار گندم را درو می کنند، گوسفندان بره های فراوان می آورند. تمامی اولوس شاد می شوند و تانگری آسمانها را دعا می کنند.
اوغوز باز هم به همان بوزقورت برمی خورد و بنا به پیشنهاد وی از روز سی ام چله بزرگ جشن بزرگی برپا می کند و همگی دور آتش مقدس به شادمانی می پردازند.
تورکها چهارصد سال در ارگنه قون می مانند. سرانجام تصمیم می گیرند که به سرزمین پدری بازگردند. ولی هرچه تلاش می کنند، راه بازگشت را نمی یابند. باز هم بوز قورت (گرگ نجات بخش) به سراغ آنها آمده می گوید: "اگر در پشت این کوه اتش برافروزید، سنگها گداخته شده راه برای شما باز خواهد شد." تورکها این کار انجام می دهند و راه بازگشت به وطن پدری را می گیرند. این بار نیز بوزقورت آنان را تا رسیدن به سرزمین آبا و اجدادی شان راهنمائی میکند.
روز بازگشت تورکان به سرزمین پدری مصادف با برابر شدن شب و روز بود، بهمین سبب آنرا "تأزه گون" (روز نو/ نوروز) می خوانند که با مصادف با 21 مارت می شود. این روز سرسبز و پر از لاله و ریحان را "اوغوز گونی" (روز اوغوز) نیز می نامند.
از آن تاریخ تا به امروز این روز، سرآغاز سال نو محسوب می شود. جشن سال نو را خاقان با کوبیدن پتکی بزرگ بر آهن تاخته می گشاید.
در بین تورکان تقویم 12 حیوانی رایج بود. هر سال به نام حیوانی نامگذاری می شود (موش، اسب، خرگوش، گاو...). در بین ایرانیان تا رواج تقویم جلالی در عهد سلجوقیان سالشمار مخصوصی نبود. بنابه محاسبات دقیق دانشمند عهد ملکشاه 21 مارت، برابری روز و شب بعنوان آغاز سال نو اعلان می شود.
در کتاب "تاریخ بخارا"ی ابوبکر نرشچی و نیز در کتاب جغرافیای حدود العالم، به بزرگداشت جشن نوروز در بین تورکان اشاره می شود. حتی در بین تورکمنها هم اینک جشنی بنام «چوپون نوروزی» رایج است که آن ده روز قبل از نوروز فعلی برگزار می شود.
چهار، چهارشنبه آخر هر سال به نامهای "سوو چهارشنبه سی" (چهارشنبه آب- بمناسبت ذوب شدن یخها و جاری شدن آب)، "یل چهارشنبه سی" (چهارشنبه باد- بمناسبت وزش باد ملایم بهاری)، "اوت چهارشنبه سی" (چهارشنبه آتش بمناسبت دمیده شدن گرما بر خاک و رویش) و "توپراق چهارشنبه سی" (چهارشنبه زمین/ خاک- تقدس به برکت دادن زمین) نامگذاری می شود. تورکان در هریک از این چهارشنبه ها آتش بزرگی می افروزند، تمامی اولوس بر گرد آن جمع می شوند و به نیایش تانگری آسمانها می پردازند. و نیز مراسمی در ایام " غیسغا چهارشنبه" (چهارشنبه کوتاه) و "اوزین چهارشنبه" (چهارشنبه طولانی) برگزار می کردند. در مراسم "غیسغا چهارشنبه" تورکان یال و دم اسبان را کوتاه کرده آنرا می آرایند. زنان نیز در این روز موی سرها را بشکلی زیبا تزیئن می نمایند. در آخرین چهارشنبه سال، بر فراز تپه بلندی آتش بزرگی می افروزند و در اطراف تا صبح به شادمانی و پایکوبی می پردازند و از قمیز (شراب مخصوص از شیر مادیان) سرمست می شوند. قبل از طلوع آفتاب، از چشمه مقدس کوزه ها را پر کرده به منزل بر می گردند. مراسم آتش افروزی در این روزها بخاطر سپاسگزاری و شکرگزاری و یاد آوری روز بازگشت به وطن پدری از ارگنه قون می باشد.
yapragh )
علیرضاامیرخیزی
محمدبیگوردی
اشکان ثانی
امین.80
علی رنجبری
جلیل تاری(آرازلی)
امیرعلی..
asgar eyvazi
فروشگاه L E D
محمد جواد رادمهر
بین الحرمین
آزربایجان دیارمیز
مجتبی اخلاقی
حامد رستمی کیا
نوید شهبازپور
*تورک یلدا*
سهیل راد
مبل آرال
ناصر زمانی
اوزگورآتیلا
خانه
مطالب(18)
دوستان (50)
گالری تصاویر (109)
کلیپها (16)
نظرسنجی (0)
چگونگی درج آگهی در سایت و قسمت تبلیغات
سایت و اپلیکیشن آموزش زبان انگلیسی urg.ir
تلگرام 
فیسبوک
تویتر