حیوان تخم گذار و بچه زا
حضرت امیر علیه السلام فرمود: هر حیوانی که گوشهایش پنهان باشد تخم گذار است ، و هر حیوانی که گوشهایش ظاهر باشد بچه زاست
شرح نهج البلاغه ، ابن ابی الحدید، ج ۳، ص ۲۶۰
کور کردن با آیینه
غلامی از قبیله قیس با مولای خود به نزد عثمان رفتند، غلام اظهار داشت که مولایش با زدن ضربه شدیدی چشم او را کور کرده ولی ساختمان چشم سالم است ، مولا به غلام می گفت : دیه چشمت را به تو می دهم از قصاص صرفنظر کن . غلام از گرفتن دیه ابا داشت و تنها خواسته اش قصاص بود.
عثمان در حکم قضیه درمانده گردید، از این رو آنان را به نزد حضرت امیر علیه السلام برد و از آن حضرت تقاضای داوری کرد. مولا یک دیه کامل به غلام تسلیم نمود تا از قصاص درگذرد. غلام نپذیرفت ، مولا حاضر شد دو دیه بپردازد ولی باز هم غلام امتناع داشت و جز به قصاص راضی نبود. در این موقع امیرالمومنین علیه السلام به منظور قصاص گرفتن از مولا، آیینه ای طلبیده آن را داغ نمود و آنگاه مقداری پنبه خواست و آن را خیس کرد و بر اطراف چشم او روی پلکها گذاشت و چشم را در مقابل آفتاب نگهداشت و به وی فرمود: در آیینه نگاه کن و چون قدری نگاه کرد کور شد، بدون این که آسیبی به ساختمان چشمش وارد شود (۱).
منبع: فروع کافی ، ج ۷، ص ۳۱۹، حدیث ۱
تدبیر
مردی نزد امیرالمومنین علیه السلام آمد و گفت : مقداری خرما جلویم بود، ناگهان زنم پیشدستی کرده دانه ای از آنها برداشته در دهن انداخت پس من سوگند یاد کردم که خرما را چه بخورد و چه بیرون بیندازد طلاق باشد.
امام علیه السلام به وی فرمود: نصفش را بخورد و نصفش را بیندازد، در این صورت تو از سوگندت خلاصی یافته ای
ارشاد، مفید، ص ۱۱۸
حیا و عفت زنان
سروی در مناقب آورده : چهل زن نزد عمر رفته از او از شهوت آدمی پرسش نمودند.
عمر گفت : مرد دارای یک جزء و زن دارای نه جزء است .
پرسیدند، پس چگونه است که مردان از انواع زنان دائم و متعه و کنیز استفاده می کنند ولی برای زنان جزء یک مرد جایز نیست ؟!
عمر پاسخشان را ندانست ، از امیرالمومنین علیه السلام سوال کرد امیرالمومنین به آنان دستور داد هر کدام ظرفی پر از آب بیاورند، و آنگاه فرمود تا همه آبها را در ظرف بزرگی بریزند و سپس به هر یک فرمود: حالا هر کدامتان آبی را که ریخته اید بردارد.
گفتند: قابل تمیز نیست .
امام علیه السلام نتیجه گرفت که اگر آن قانون نبود فرق بین اولاد و نسب ممکن نبود و میراث و نسب باطل می گشت
مناقب ، سروی ، ج ۱، ص ۴۹۲